افزایش تبدیل هیوسیامین به اسکوپولامین در گیاهان اتوتتراپلوئید پایدار بذرالبنج مصری

دستورزی سطح پلوئیدی گیاهان همواره با بروز تغییرات چشمگیر در خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی همراه می باشد و از آن به عنوان راهبردی موثر جهت اصلاح الگوی کمی و کیفی تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی مختلف استفاده شده است. بذرالبنج مصری نژاد قاهره از منابع مهم تولید آلکالوئیدهای تروپانی مخصوصا هیوسیامین و مقدار اندکی اسکوپولامین بوده که در دهه های اخیر مطالعات مختلفی جهت بهبود تولید این ترکیبات، مخصوصا اسکوپولامین به روی آن انجام شده است.
بررسی پایداری سطح پلوئیدی پس از القاء تتراپلوئیدی در گیاه بذرالبنج مصری (Hyoscyamus muticus) و بررسی تغییرات کمی و کیفی الگوی تولید آلکالوئیدهای تروپانی پس از دستورزی سطح پلوئیدی می باشد.
در این مطالعه، ابتدا گیاهان اتوتتراپلوئید بذرالبنج مصری جهت تایید پایداری سطح پلوئیدی با استفاده از روش های مورفولوژیک، میکروسکوپی و فلوسایتومتری مورد بررسی قرار گرفتند. استخراج آلکالوئیدهای تروپانی از برگ های گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید به عمل آمد و غلظت هیوسیامین، اسکوپولامین و تروپین توسط دستگاه GC-MS اندازه گیری شد.
مقایسات مورفولوژیک، میکروسکوپی و فلوسایتومتری پنج نسل پس از القاء تتراپلوئیدی، در راستای یکدیگر نشان دهنده پایداری سطح پلوئیدی بودند. هر چند با تغییر سطح پلوئیدی غلظت تروپین تغییر نیافته بود ولی نتایج نشان دهنده افزایش تبدیل هیوسیامین به اسکوپولامین در برگ و ریشه گیاهان تتراپلوئید بود به نحوی که الگوی تولید آلکالوئیدهای تروپانی به سمت اسکوپولامین تغییر یافته بود.
با توجه به ارزش تجاری بیشتر اسکوپولامین نسبت به سایر آلکالوئیدهای تروپانی، تغییر سطح پلوئیدی می تواند روش مناسبی جهت اصلاح و بهبود کیفیت تولید در گیاه بذرالبنج مصری باشد.