تاثیر سطوح مختلف کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد کورم و میزان کلشی سین در گیاه داروییColchicum kotschyi Bioss تحت شرایط رویشگاه

کشت و کار و اهلی سازی گیاهان دارویی در رویشگاه طبیعی به حفظ تنوع ژنتیکی و برداشت پایدار کمک می کند. تحت چنین شرایطی نوع اقلیم و خاک گیاهان کشت شده همچون شرایط عرصه است در حالی که کود و نور آفتاب نسبت به عرصه بهتر است. از آنجایی که آلکالوئیدها ترکیبات نیتروژنی هستند، انتظار می رود که افزایش دسترسی نیتروژن با کاربرد کود بتواند نقش مهمی در بیوسنتز و تجمع آلکالوئیدها در گیاهان دارویی داشته باشد.
هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد کورم و کلشی سین در گیاه دارویی C. kotschyi تحت شرایط رویشگاه بود.
آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار شامل سه سطح کود شیمیایی نیتروژن از منبع اوره (50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره)، سه سطح کود زیستی نیتروکسین (20، 40 و 60 لیتر در هکتار)، تیمار تلفیقی (100 کیلوگرم اوره + 40 لیتر نیتروکسین در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کوددهی) طی سال زراعی 89 - 88 در زمینی واقع در رویشگاه طبیعیColchicum kotschyi انجام شد. صفاتی همچون وزن تر و خشک، درصد وزن خشک، طول و قطر کورم در بوته و عملکرد تر و خشک کورم در واحد آزمایشی، وزن تر و خشک بذر در بوته و میزان کلشی سین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه گیری شدند.
نتایج نشان داد که در کاربرد 40 لیتر در هکتار نیتروکسین بیشترین عملکرد خشک کورم در واحد آزمایشی با میزان 4/101 گرم حاصل شد و کمترین میزان در تیمار شاهد (39/42 گرم) به دست آمد. عملکرد کلشی سین در واحد آزمایشی در تیمارهای 100 کیلوگرم در هکتار اوره و 40 لیتر نیتروکسین به ترتیب با میزان 44/40 و 58/37 گرم، بیشتر از تیمارهای دیگر بود و کمترین میزان آن در تیمار شاهد (56/15 گرم) به دست آمد. بیشترین و کمترین وزن خشک بذر در بوته در تیمارهای شاهد و 150 کیلوگرم اوره به ترتیب با میزان 203/2 و 653/0 گرم به دست آمد.
به طور کلی سطوح متوسط کودهای شیمیایی و زیستی (100 کیلوگرم نیتروژن یا 40 لیتر نیتروکسین در هکتار) بهترین نتایج را بر عملکرد وزن خشک کورم و عملکرد کلشی سین نسبت به تیمارهای دیگر داشتند.