مقایسه روش های تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و نسبت درستنمایی مبتنی بر مدل پرسش پاسخ(IRT) در ردگیری کنش افتراقی سوالات آزمون های سرنوشت ساز

اگر چه روش های متعددی جهت شناسایی سوالات سودار معرفی شده است، اما تحقیقات اندکی به صورت تجربی قدرت و کارایی هر یک این روش ها را مورد بررسی قرار داده است.
هدف از تحقیق حاضر مقایسه آزمون نسبت درستنمایی مبتنی بر مدل پرسش-پاسخ (IRT) و روش تحلیل عاملی تاییدی(CFA) در شناسایی کنش افتراقی سوالات آزمون های سرنوشت ساز بود.
برای پاسخگویی به سوالات تحقیق از روش مطالعات شبیه سازی مونت کارلو استفاده شد. داده های مورد نیاز با استفاده از نرم افزار وین جن2 در قالب 100 آزمون 30 سوالی که با مدل دو پارامتری برازش داشتند، شبیه سازی شد. توزیع دشواری و قدرت تمیز سوالات همه آزمون ها، نرمال بود. اما آزمون ها از حیث نوع DIF، میزان DIF و همچنین پارامترهای سوال با هم متفاوت بودند.همچنین برای هر آزمون، پاسخهای 1000 آزمودنی با توزیع توانایی(θ) نرمال شبیه سازی شد. از روش های برآورد بیشینه درستنمایی حاشیه ای و روش برآورد حداقل مربعات وزنی برای تعیین نوع و میزان DIF استفاده شد.
تجزیه و تحلیل داده ها در تکرارهای متوالی نشان داد که روش های مبتنی بر IRT در شناسایی DIF نسبت به روش های CFA برتری دارند. این برتری در تمامی شرایط DIF (کم، متوسط و زیاد) مشاهده شد. با این همه، تفاوت دو روش در حجمهای نمونه 1000 نفری، جزئی و قابل اغماض است. همچنین میان دو روش از نظر شناسایی نوع DIF تفاوتی دیده نشد.
نتایج پژوهش حاضر با نتایج مید و لوتنچلاجر(2006 و 2004) همخوانی دارد، اما برخلاف نتایج فلاورز و همکاران(2002) است. سرانجام در صورت محدودیت در استفاده از یک روش تشخیص DIF، آزمون نسبت درستنمایی مبتنی بر مدل پرسش- پاسخ توصیه شود.