تبیین معناشناختی آثار قول از دیدگاه قرآن کریم

از روش های نوین تحقیق و پژوهش در قرآن کریم، معناشناسی واژه های قرآنی است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی، برای رسیدن به شبکه معنایی، میدان های معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آن ها بررسی شده تا برخی از لایه های معنایی آیات ظاهر گردد.
«گفتار» در قرآن، گستره معنایی وسیعی را به خود اختصاص داده است که آثار ناشی از آن یکی از میدان های این شبکه معنایی است. گفتار انسان جزئی از اعمال اوست و نتایج متفاوتی برای او در پی دارد. این پژوهش تلاشی برای دستیابی به آثار «قول» از دیدگاه قرآن کریم با رویکرد معناشناختی است.
این نوشتار به بیان «اقوال» گروه های مختلف و آثار مترتب بر آن می پردازد و سعی دارد پیامدهای مثبت و منفی «گفتار» را در سطوح مختلف تکوین، تشریع، دنیا، آخرت و قلب تبیین نماید و با این شیوه به دنبال آن است تا اهمیت «گفتار» را به تصویر بکشد؛ چرا که از دیدگاه قرآن کریم، «گفتار» آدمی بدان پایه از اهمیت است که ثبت و کتابت شده و می تواند برای گوینده خویش «حسنه»، «بهشت» و «اجر» به ارمغان آورد و یا موجب «طرد و لعن» از سوی خدای تعالی گشته و دریافت «جهنم» و «عذاب» را برای او در پی داشته باشد. گستره نفوذ «قول» تا بدانجاست که قلب آدمی از آن متاثر گشته و «گفتار» شایسته فرد می تواند موجبات «طهارت و ربط قلب» را فراهم آورد؛ چنانچه «سخنان» ناشایست، موجب «عدم تطهیر و طبع قلب» می گردد.