تاثیر آموزش نقشه مفهومی بر «مهارت های تفکر انتقادی اختصاصی پرستاری» در دانشجویان پرستاری

پرورش تفکر انتقادی در دانشجویان چالشی است که رویاروی مدرسین پرستاری قرار دارد. در این مطالعه تاثیر آموزش و کاربرد نقشه مفهومی فرایند پرستاری بر مهارت های تفکر انتقادی اختصاصی پرستاری در دانشجویان سال چهارم پرستاری مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطالعه شبه تجربی 32 دانشجوی پرستاری سال چهارم شرکت کردند که به طور تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. به منظور آشنایی با نحوه کاربرد نقشه مفهومی مبتنی بر فرایند پرستاری، گروه آزمایش در یک کارگاه آموزشی یک روزه شرکت کردند. از آنها همچنین خواسته شد تا حداقل دو نقشه مفهومی را در حین تجارب بالینی خود ارائه دهند. گروه شاهد تنها در برنامه بالینی متداول شرکت کردند. در پایان هفته دهم، هر دو گروه، بسته آزمون را که شامل 14 سناریو و سه موقعیت آزاد برای سنجش هفده بعد تفکر انتقادی اختصاصی در پرستاری (در دو طبقه مهارت های تفکر انتقادی و عادات ذهنی بود) بود دریافت کردند و طی مدت دو هفته کتبا به آن پاسخ دادند. آنها می بایست بنویسند که چگونه از هر یک از ابعاد تفکر انتقادی در عملکرد خود استفاده می کنند. پاسخ های آنها توسط دو نفر کارشناس ارشد پرستاری با استفاده از معیارهای شناسایی هر یک از ابعاد تفکر انتقادی، ارائه استدلال و کیفیت پاسخ دانشجو (تناسب پاسخ با سال تحصیلی) ارزشیابی شد. برای مقایسه میانگین نمرات دو گروه از آزمون من ویتنی یو استفاده شد.
میانگین نمره کل مهارت های شناختی تفکر انتقادی در گروه تجربی (62/13±14/20) بود که تفاوت معناداری با گروه شاهد (52/6±41/6) داشت (001/0>p). همچنین تفاوت میانگین نمره کل عادات ذهنی در گروه تجربی (58/20±68/23) با گروه شاهد (51/5±30/6) به لحاظ آماری معنادار بود (005/0>p). علاوه بر این تفاوت بین دو گروه نیز در یازده بعد از هفده بعد تفکر انتقادی معنادار (01/0α<) بود.
آموزش و کاربرد نقشه مفهومی در بستر بالینی موجب بهبود تفکر انتقادی در پرستاری می شود. تعمیم یافته ها مستلزم تکرار پژوهش به ویژه در سال های اولیه تحصیلی است.