میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان پزشکی در دومقطع علوم پایه و پیش کارورزی

تفکر انتقادی به عنوان هدف نهایی تربیت و از معیارهای اعتباربخشی نهادهای آموزشی ذکر می شود و سازمانهایی نظیر فدراسیون بین المللی آموزش پزشکی بر اهمیت آن تاکید می ورزند. این مطالعه به منظور بررسی میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان رشته پزشکی دو مقطع علوم پایه و پیش کارورزی در دو دانشگاه در سال 1389 انجام شد.
این مطالعه توصیفی مقطعی به روش سرشماری در دانشجویان پزشکی دو دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشهد در دو مقطع علوم پایه و پیش کارورزی (تعداد 635 نفر) انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه سمتاک (سنجش میل به تفکر انتقادی کالیفرنیا) و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک بود. داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تی استیودنت بررسی شد.
تعداد 442 پرسشنامه تکمیل و تحلیل شد. میانگین نمره کل گرایش به تفکر انتقادی51/30±08/291 بود. نمره کلی گرایش به تفکر انتقادی بین دو مقطع مورد مطالعه یعنی علوم پایه (98/31±38/291) و پیش کارورزی (6/28±70/290) تفاوت معنادار نداشت (81/0p=)، اما بین این دو مقطع، تفاوت معنادار در سه خرده مقیاس حقیقت جویی (012/0p=)، اعتماد به نفس (011/0p=) و کنجکاوی (001/0p=) مشاهده شد. تفاوت معنادار در نمره کل بین دو دانشگاه علوم پزشکی تهران (9/30±68/291) و مشهد (97/29±67/291) وجود نداشت (07/0p=)، اما نمرات خرده مقیاس نظام داری حاکی از برتری دانشگاه علوم پزشکی تهران بود (023/0p=). افراد با گرایش مثبت قوی تنها دو دهک انتهایی نمودار نرمال را به خود اختصاص دادند.
وضعیت گرایش تفکر انتقادی دانشجویان پزشکی بر اساس مقیاس مورد استفاده در این مطالعه متوسط و مثبت ارزیابی شد. به نظر می رسد نظام آموزشی برای ارتقای گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان، نیازمند بازنگری است. اطلاعات حاصل از این مطالعه می تواند گام نخستین برای انجام پژوهش هایی باشد که به جستجوی روش های مداخله در برنامه درسی به منظور پرورش بهتر تفکر انتقادی بپردازد.