بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش شوری و خشکی بر خصوصیات جوانه زنی و رشد گیاهچه شلغم علوفه ای (Brassica rapa L.)

شوری و خشکی، به عنوان تنش های غیرزنده بسیاری از ناملایمات را برای بذرها در دوره جوانه زنی ایجاد کرده و بر رشد و نمو گیاه تاثیر می گذارند. این پژوهش به منظور ارزیابی تحمل به تنش شوری و خشکی شلغم علوفه ای در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه در سال 1389 در آزمایشگاه بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران-کرج در قالب طرح کاملا تصادفی و در 3 تکرار انجام شد. در این بررسی القای تنش شرایط شوری و خشکی در محیط آزمایشگاه با استفاده از محلول های کلرور سدیم و پلی اتیلن گلیکول و از طریق ایجاد پتانسیل های اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6-، 9- و 12- بار صورت گرفت. صفات مورد اندازه گیری عبارت بودند از درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی و بنیه گیاهچه. نتایج این تحقیق نشان داد اثرات تنش شوری و خشکی بر تمام صفات مطالعه شده بذر شلغم معنی دار بود. با افزایش شدت تنش شوری و خشکی از درصد و سرعت جوانه زنی بذرهای شلغم به صورت خطی کاسته شد. با افزایش شدت تنش خشکی از پتانسیل صفر به 3- بار طول ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه و وزن خشک گیاهچه به طور معنی داری افزایش یافتند و در این سطح تنش تا حدودی رشد آنها تحریک شد ولی زمانی که شدت تنش افزایش بیشتری پیدا کرد، هر سه صفت به صورت خطی کاهش یافتند. این در حالی بود که در شرایط تنش شوری با افزایش شدت تنش رشد اندام های گیاهچه به طور خطی کاهش یافتند. در سطح تنش شوری و خشکی شدید (12- بار) عملا هیچ ریشه چه و ساقه چه ای تشکیل نشد. نتایج تحقیق نشان داد شلغم علوفه ای در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه حساس به تنش شوری و خشکی بوده و حساسیت آن به تنش شوری تا حدودی بیشتر از خشکی می باشد.