ارائه ضریب اصلاحی برای روش هارگریوز - سامانی به منظور برآورد تبخیر - تعرق گیاه مرجع (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک گرگان)

تبخیر- تعرق (ET) یکی از مهمترین اجزای چرخه هیدرولوژیکی میباشد. تاکنون بسیاری از محققان روابط معتبری را که تابعی از عوامل اقلیمی است، برای برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل ارائه نمودند تا از بروز تنش آبی در گیاه یا هرزروی آب، جلوگیری شود. در این میان روش هارگریوز- سامانی (H-S) در مناطقی که ایستگاه تبخیرسنجی با داده های محدود در دسترس است، متداول میباشد. این پژوهش قصد دارد با مبنا قرار دادن روش فائو- پنمن- مانتیث (F-P-M)، مناسب ترین ضریب تصحیح روش H-Sرا در ایستگاه سینوپتیک گرگان ارائه نماید. این ضریب به صورت معادلهای که تابعی از پارامترهای اقلیمی موجود در ایستگاه های تبخیرسنجی است، ارائه گردید. به این منظور ابتدا با تمام پارامترهای یاد شده اقدام به بهینهسازی معادلات در محیط اکسل شد و سپس مرحله به مرحله عواملی که دارای تاثیر کمتری بودند حذف شدند و با استفاده از بقیه پارامترها معادلات جدیدی بهدست آمد. جهت صحتسنجی 80 و 20 درصد از داده های هواشناسی موجود، بهترتیب برای کالیبراسیون و آزمون معادلات، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد در بین معادلات ضریب تصحیح، معادلهای که دربرگیرنده دمای حداکثر و متوسط، رطوبت نسبی حداکثر، حداقل و متوسط روزانه است، از جهت بررسی های آماری در اولویت قرار دارد (93/0=R و 29/0=RMSE) و توانست میانگین مجموع تبخیر-تعرق سالانه را که با استفاده از رابطه هارگریوز-سامانی 1165 میلیمتر برآورد شده، به 925 میلیمتر کاهش دهد که در مقایسه با مقدار برآوردی روش F-P-Mکه 853 میلیمتر است میزان خطای کمتری را نشان میدهد.