رابطه کارکردهای شناختی و نظریه ذهن در بیماران وسواس فکری-عملی

نظریه ذهن عبارت است از توانایی نسبت دادن حالت های ذهنی یعنی نیات، احساسات، خواسته ها و باورها به خود و دیگران و درک این که حالات ذهنی دیگران متفاوت از حالات ذهنی خود فرد می باشد. تحقیق حاضر به بررسی ارتباط بین برخی کارکردهای شناختی و توانایی نظریه ذهن در بیماران وسواس فکری - عملی پرداخته است. از میان بیماران مبتلا به وسواس فکری – عملی مراجعه کننده به مراکز درمانی روان پزشکی و روانشناسی شهر اردبیل 20 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و 20 نفر از افراد عادی نیز با آنان همتا شدند. گردآوری داده ها به کمک تکالیف مربوط به نظریه ذهن که شامل تکالیف دسته اول و دوم باور کاذب و تکلیف پیشرفته نظریه ذهن است و نیز آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و آزمون یادگیری تداعی ها انجام شد. به منظور تحلیل داده ها روش های آماری T تست دو گروه مستقل و ضریب همبستگی پیرسون به کار رفت. عملکرد بیماران مبتلا به وسواس فکری – عملی در تمام تکالیف مربوط به نظریه ذهن ضعیف تر از گروه بهنجار بود، ولی تفاوت ها فقط در تکالیف پیشرفته نظریه ذهن معنادار بودند. همچنین رابطه معناداری بین نتایج تکالیف پیشرفته نظریه ذهن و نتایج آزمون یادگیری تداعی دیده شد در حالی که بین آزمون کارت های ویسکانسین و تکالیف پیشرفته نظریه ذهن رابطه معنی داری به دست نیامد. براساس یافته های به دست آمده، توانایی های اولیه نظریه ذهن بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی به طور کلی حفظ شده بود، در حالی که در توانایی های پیشرفته نظریه ذهن کاهش قابل توجهی به وجود آمده بود که به نظر می رسد به کاهش ظرفیت و توانایی حافظه این بیماران مربوط باشد. ارتباط محتمل بین حافظه و تئوری ذهن مختل شده، اهمیت بالینی نقص تئوری ذهن در بیماران مبتلا به وسواس فکری- عملی را نشان می دهد.