بررسی برخی ویژگی های کمی و کیفی توده ارس (Juniprus excelsa) امین آباد فیروزکوه

به منظور بررسی وضعیت کمی و کیفی جنگل های ارس، توده جنگلی ارس امین آباد فیروزکوه به وسعت 613 هکتار انتخاب شد. در این پژوهش قبل از نمونه برداری از روش مونه بندی استفاده گردید، به این ترتیب نقشه های طبقات شیب، جهت های اصلی جغرافیایی و واحدهای زمین شناسی برای منطقه بالا در محیط GIS تهیه گردید. با تلفیق نقشه طبقات شیب و جهت ها، نقشه واحدهای شکل زمین تهیه و با روی هم گذاری نقشه واحدهای زمین شناسی برروی نقشه واحدهای شکل زمین، نقشه واحدهای همگن منطقه به دست آمد. سپس به طور تصادفی در این منطقه 42 واحد برای آماربرداری انتخاب و در هر واحد به طور تصادفی یک مرکز خوشه تعیین گردید. پس از بازدید میدانی مشخص گردید که تنها 20 نقطه از این نقاط دارای پوشش درختی بوده و بقیه بدون پوشش می باشند، در نتیجه نقاط تصادفی دارای پوشش به عنوان مرکز خوشه انتخاب و 4 نقطه دیگر در اطراف، در جهت های اصلی و به فاصله 50 متری از مرکز خوشه به عنوان مرکز پلات در نظر گرفته شد و در هر یک از این خوشه ها 5 قطعه نمونه 10 آری پیاده گردید. در هر قطعه نمونه، مشخصه های ارتفاع درخت، قطر برابر سینه، دانه زاد یا شاخه زاد بودن، جنسیت، سطح تاج پوشش، درصد شیب و جهت شیب اندازه گیری و برداشت گردید. مقادیر این مشخصه ها در هر خوشه محاسبه گردید. آنالیز تفاوت آماری بین خوشه ها از نظر هر یک از مشخصه های کمی و کیفی با ANOVA بررسی گردید. نتایج بررسی های به عمل آمده نشان می دهد، رویشگاه مورد بررسی از نظر پراکنش درختان در طبقات قطری دارای ساختار هم سال نامنظم با چولگی به چپ می باشد، ضمن این که در طبقه قطری 30 سانتی متر با کاهش محسوسی در تعداد درختان مواجه می گردد که با توجه به نزدیکی رویشگاه به روستا و مناسب بودن این طبقه قطری جهت برداشت، می توان علت را در دخالت های انسانی جستجو کرد. میانگین، بیشینه و کمینه تعداد درخت مشاهد شده در هر قطعه نمونه بر حسب هکتار به ترتیب برابر با 5/31، 170 و صفر بوده است. این آماره ها برای متغیر سطح تاج پوشش در هکتار به ترتیب 750، 2470 و صفر مترمربع بوده است. میانگین، حداکثر و حداقل ارتفاع درختان به ترتیب برابر با 9/4، 10 و 2 متر بوده است. بالاترین قطر برابر سینه مشاهد شده 62 سانتی متر بوده است. از نظر کیفی، درصد درختان دانه زاد در کل توده بیش از درختان شاخه زاد بوده و در بین پایه های نر، ماده و نرماده، پایه ماده بیش از سایر پایه ها مشاهده گردید.