فرازی بر دانش روانکاری

امروزه توسعه روزافزون صنایع و گسترش به کارگیری تجهیزات پیشرفته صنعتی همچون توربین ها، کمپرسورها، رآکتورهای هسته ای و جز این ها در شرایط متنوع و سخت کاری، با توان و دورهای بالا، در دما و فشارهای زیاد و کم، سبب افزایش اهمیت نقش روانکارها شده است. نوع روانکار، مقدار، زمان و محل مناسب، چهار عامل مهم و کلیدی در روانکاری اند که می توانند باعث صرفه جویی و کاهش هزینه های عملیات تعمیر و نگه داری شوند. آمار نشان می دهد تنها با افزایش 1 تا 2 درصدی هزینه جهت تهیه روانکار بهتر می توان حدود 15 درصد از هزینه های اضافی را کاهش داد. ضمن اینکه استفاده از یک روانکار مناسب فاصله زمانی تعویض روغن را افزایش می دهد که این موضوع به حفظ محیط زیست و در نهایت حفظ منابع تجدید ناپذیر نیز کمک می کند. در بیشتر موارد هزینه تعمیرات قطعات مستهلک ناشی از استفاده روانکار نامناسب، در درازمدت، بسیار بیشتر از هزینه ای است که برای تهیه روانکار باکیفیت تر پرداخت می شود. طبق آمار، کل میزان روانکار مصرفی در جهان از 8/8 به 1/6 کیلوگرم به ازای هر شخص، از سال 1970 تا سال 1999 م کاهش یافته است. از سال 1970 تا 1999 م، جمعیت جهان 57 درصد رشد داشته است، در صورتی ‎‎که میزان رشد تقاضای روانکار معادل 9/12 درصد تا سال 1999 بوده، که این موضوع نمایانگر روند روبه رشد کیفیت روانکارهای جدید است؛ بدین معنا که روانکارهای جدید قابلیت ها و پایداری بیشتری یافته و این صنعت به سمت استفاده کمتر و بازدهی بیشتر روانکارها سوق پیدا کرده است. در همین راستا، در بخش گزارش فنی، سلسله مباحث آموزشی روانکاری ارائه می شود. در این شماره به مرور مفاهیم اولیه می پردازیم. در شماره های آتی به معرفی و شناخت تخصصی تر انواع روان سازهای مورد استفاده در صنایع گوناگون خواهیم پرداخت.