زمینه های افسردگی از نگاه خانواده بیماران افسرده

افسردگی شایع ترین اختلال خلقی بوده و در خصوص زمینه های ایجاد و بروز آن اجماع وجود ندارد. مدل های نظری گوناگونی برای سبب شناسی افسردگی ارائه شده است. خانواده ها برحسب پذیرش هر کدام از مدل ها، درمان های متفاوتی را دنبال می کنند، لذا شناخت تجارب افراد از زمینه و عوامل موثر بر بروز افسردگی به پرستاران کمک می کند تا خدمات و مراقبت های مناسبی را بر حسب نیازهای بیماران و خانواده شان برنامه ریزی و اجرا کنند. از این رو مطالعه حاضر با هدف تبیین تجارب خانواده ها از عوامل موثر بر بروز افسردگی انجام شده است.
این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قراردادی انجام گرفته است. 23 نفر از اعضای خانواده بیماران افسرده که به درمانگاه روان پزشکی رازی مراجعه کرده بودند، به روش مبتنی بر هدف برای مصاحبه انتخاب شدند. مصاحبه ها به روش ساختار نیافته و عمیق انجام شد. کلیه مصاحبه ها پیاده و با آنالیز مداوم و مقایسه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نرم افزار MAXQDA2007 برای مدیریت داده ها مورد استفاده قرار گرفت.
طبق تجارب خانواده ها عوامل موثر بر بروز افسردگی به طور عمده ریشه در عوامل فردی، روانی، اجتماعی و فرهنگی دارد. این عوامل در 4 طبقه اصلی استخراج شدند. «تغییر در زندگی»، «تضاد در خانواده»، «حوادث ناخوشایند» و «شخصیت آسیب پذیر» طبقات اصلی بودند. تغییر همواره همراه با استرس است. فقدان ها، دوری از عزیزان، شکست مالی و بیماری های جسمی از تغییراتی هستند که می تواند افراد را مستعد ابتلا به افسردگی بکند. علاوه بر آن اختلافات زناشویی و عدم تفاهم بین اعضای خانواده نیز منجر به تضاد در خانواده شده و زمینه ساز بروز افسردگی می شود. وقوع حوادث ناخوشایند در طول زندگی و تامین نشدن نیازها و خواسته های افراد از عوامل دیگری هستند که در بروز افسردگی تاثیر دارد. علاوه بر عوامل فوق شکل گیری شخصیت وابسته، عدم اعتماد به خود و انزواطلبی نیز از عوامل مستعد کننده افسردگی می باشند.
عوامل موثر بر بروز افسردگی چند عاملی است. پرستاران با آگاهی از عوامل درک شده خانواده ها از افسردگی، می توانند آموزش روانی مطلوبی را برای پیشگیری و پیگیری درمان اجرا کنند.