بررسی و انتخاب خطی کار مناسب کشت گندم دیم در استان همدان

به منظور ارزیابی خطیکارها و انتخاب خطیکار مناسب کشت گندم در اراضی دیم استان همدان، تحقیقی طی سه سال (86-1383) در ایستگاه تحقیقاتی تجرک مرکز تحقیقات کشاورزی همدان با خاکی دارای بافت لوم رسی سیلت دار انجام شد. در این تحقیق از سه روش کاشت ماشینی شامل: 1- خطی کار برزگر همدان 2- خطی کار سهلان کشت 3- خطی کار کشت گستر 4- دست پاشی و پوشانیدن با دیسک (روش مرسوم) استفاده شد. این تحقیق به صورت طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. در آزمایشگاه میزان ریزش بذر توسط هر واحد موزع و همچنین میزان صدمه وارد به بذرها توسط موزع ها اندازه گیری شد. قبل از برداشت، از هر پلات نمونه هایی جهت تعیین اجزا عملکرد گندم (تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه) برداشت شد. در پایان عملکرد بیولوژیکی (دانه+کاه) و عملکرد دانه اندازه گیری شد. نتایج سه سال تحقیق نشان داد که اثر روش های مختلف کاشت بر عملکرد دانه گندم و عملکرد کاه معنی دار نبود. در حالی که در دوسال خشک (84-1383و 85-1384) اثر روش های کاشت بر عملکرد گندم معنی دار شد و خطی کار کشت گستر با فاصله بیشتر ردیف های کشت، بیشترین عملکرد را نسبت به روش های دیگر داشت. میانگین عملکرد دانه گندم در سه سال،kg ha-1 1224 بود. بیشترین عملکرد دانه گندم (kg ha-11275) با خطی کار کشت گستر و کمترین عملکرد دانه گندم (kg ha-11174) با خطی کار برزگر همدان به دست آمد. از نظر عملکرد کاه، خطی کار برزگر همدان با kg ha-1 2349 و روش دست پاشی + دیسک با kg ha-1 2009، به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد کاه را داشتند. اثر سال بر عملکرد گندم معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه گندم در سال مرطوب (86-1385)، برابر kg ha-1 1579 و در دو سال خشک (84-1383و 85-1384) برابرkg ha-1 1026 بود. بنابراین با توجه به نتایج، محدوده وسیعی از عمیق کارها را می توان در منطقه به کار برد.