ارزیابی روند توسعه در مناطق حفاظت شده(مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جاجرود)

افزایش عمق آثار ناشی از فعالیت های انسان موجب شده است که پژواک این فعالیت ها در همه مکان ها حتی نواحی کاملا طبیعی (مانند مناطق حفاظت شده و پارک های ملی) نیز احساس شود. به نحوی که وجود کاربری های معارض و ناسازگار که با هدف اولیه حفاظت در آنها در تضاد کامل است، باعث تخریب ساختار و جلوگیری از تحقق اهداف و عملکرد های این مناطق حساس و با اهمیت شده است. مناطق حفاظت شده از مهم ترین سرمایه های اکولوژیکی به شمار می روند، که در سال های اخیر با تغییرات کاربری شدیدی مواجه شده اند و اکثر این تغییرات ناشی از توسعه انسانی است. در این مقاله منطقه حفاظت شده جاجرود در استان تهران که پارک ملی خجیر و سرخه حصار را نیز شامل می شود، در شرق شهر تهران، مورد تحقیق قرار گرفته است. متاسفانه در چند دهه اخیر این منطقه با ساخت و ساز رو به رشدی مواجه شده است، که تهدیدی برای محیط زیست طبیعی این منطقه محسوب می شود به منظور یافتن میزان تخریب به دلیل تغییر کاربری، از تصاویر ماهواره ای لندست سال های 1365، 1379و 1389 شمسی استفاده شد و سپس آشکار سازی تغییرات کاربری منطقه با استفاده از روش های سنجش از دوری و تصاویر ماهواره ای انجام شد. بدین منظور نقشه های کاربری هر دوره در پنج طبقه تهیه و بررسی تغییرات انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بیشترین تخریب های ناشی از توسعه انسانی مانند گسترش شهرک های صنعتی و مسکونی و سدسازی از سال 1379 تا 1389 شمسی رخ داده است. همچنین بیشترین افزایش در میان کاربری ها در منطقه مورد مطالعه مربوط به کاربری اراضی انسان ساخت است