تاثیر آتش سوزی پوشش گیاهی بر کیفیت خاک مراتع نیمه استپی کرسنک، چهارمحال و بختیاری

وقوع آتش سوزی در مراتع یکی از عوامل اصلی تخریب خاک و اکوسیستم می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آتش سوزی پوشش گیاهی بر برخی شاخص های تعیین کننده کیفیت خاک در مراتع نیمه استپی کرسنک واقع در استان چهارمحال و بختیاری بود. به این منظور، مراتعی با تاریخچه آتش سوزی متفاوت که طی سال های 1387، 1388 و 1389 به ترتیب 3، 2 و 1 سال پیش از این مطالعه دچار آتش سوزی شده بودند، انتخاب گردید. نفوذ آب به خاک در 54 نقطه از منطقه مطالعاتی با استفاده از نفوذسنج مکشی اندازه گیری شد. تعداد نمونه های خاک برای مطالعات آزمایشگاهی با توجه به 2 عمق سطحی (10-0 سانتی متر) و زیرسطحی (25-15 سانتی متر)، 108 نمونه بود. برای بررسی تفاوت ویژگی های اندازه گیری شده در مناطق سوخته و شاهد از آزمون t مستقل در سطح 5 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که در مناطق سوخته شده در مقایسه با شاهد، هدایت آبی اشباع و نفوذ پایه آب در تیمارهای 1، 2 و 3 سال پس از آتش به صورت معنی دار کاهش یافت. ماده آلی خاک و میانگین وزنی قطر خاک دانه ها (MWD) در لایه سطحی تیمارهای 1 و 2 سال پس از آتش سوزی به صورت معنی دار کاهش نشان داد. ماده آلی ذره ای (POM) در لایه سطحی تمامی مناطق سوخته شده به صورت معنی دار، کم تر از مناطق شاهد بود، در حالی که اختلاف آن ها در لایه زیرسطحی معنی دار نبود. همچنین، رس قابل پراکنش در آب (WDC) و جرم ویژه ظاهری خاک در لایه سطحی تمامی مناطق سوخته شده در مقایسه با شاهد به صورت معنی دار بیش تر بود. یافته های این پژوهش نشان داد که آتش تاثیر فوری و مستقیمی بر ویژگی های فیریکی و ماده آلی خاک داشته و سبب کاهش کیفیت خاک اراضی مرتعی شده است.