بررسی رابطهی دمای سطح زمین با اعماق خاک (مطالعهی موردی: استان کرمانشاه)
نویسنده:
چکیده:
مطالعهی دمای اعماق خاک از نظر هواشناسی، اقلیم شناسی، کشاورزی، صنعت و دیگر فعالیتهای زیستی اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش، روابط دمای سطح زمین با دماهای اعماق 10، 50 و 100 سانتی متری خاک بررسی شد. این بررسی در پنج ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه با بهرهگیری از آمار ساعات30/6 صبح و 30/6 بعدازظهر در یک دورهی 14 ساله (2006- 1993) و با استفاده از روشهای آماری انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش ژرفای خاک، دامنهی نوسان سالانهی دما و بهویژه دامنهی شبانه روزی دما کاهش می یابد تا اینکه در عمق 5/0 متری، کمابیش اختلاف شبانهروزی دما از بین می رود. همچنین نوسانهای شبانه روزی دمای هر عمق، در تابستان بیشتر از فصول دیگر است. اختلاف سالانهی دما بین سطح زمین و اعماق، تا عمق 50 سانتی متری افزایش پیدا می کند؛ ولی از آن به بعد کمابیش به حالت ثبات میرسد. آزمون t با نمونه های وابسته نشان داد که میانگین ارقام سالانهی دما در دو عمق 50 و 100 سانتی متری و نیز، اختلاف شبانه روزی دما بین این دو عمق، اختلاف معنا داری را نشان نمیدهد. تشابه رفتار منحنی های دمایی در اعماق خاک حاکی از آن است که جنس خاک، صرفنظر از اختلافهایی که در اثر تفاوت های آبوهوایی پدید میآید، تاثیر چندانی در ترتیب توزیع ارتفاعی (عمقی) دما ندارد. در فصل زمستان، پایینترین دماهای حداقل در اعماق 10، 50 و 100 سانتی متری خاک، نسبت به پایینترین دماهای سطح زمین، بهطور میانگین بهترتیب 3، 13 و 33 روز تاخیر نشان میدهد. این تاخیر برای بالاترین دماهای حداقل در فصل تابستان چند روز بیشتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که درکل پایینترین دماها، زودتر از بالاترین دماها به عمق معینی میرسند. دماهای اعماق خاک در ایستگاه ها با استفاده از یک مدل وایازی چندگانه و برمبنای سه متغیر دمای سطح خاک، شمارهی روز سال و عمق موردنظر با دقت خوب برآورد شد.
کلیدواژگان:
اختلاف شبانهروزی ، دما ، استان کرمانشاه ، عمق خاک ، برآورد
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
101
لینک کوتاه:
magiran.com/p1130350
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!