بررسی پویایی های عوامل موثر بر سقف تولید نفت خام ایران با استفاده از رویکردی سیستمی

با وجود تلاش بسیار برای ایجاد تنوع در سبد انرژی کشورها در سطح جهان، نفت همچنان در بین سایر حاملهای انرژی، سهم قابلتوجهی را به خود اختصاص داده و از اصلیترین گرداننده های اقتصاد جهان است. در ایران با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای حاصل از صادرات نفت، بررسی و برآورد میزان تغییرات در نرخ تولید نفتخام با درنظر داشتن عوامل فنی، اقتصادی و سیاست بین الملل و... از اهمیت بهسزایی برخوردار است. در همین راستا، این مقاله به بررسی پویایی های عواملی پرداخته که در وقوع سقف تولید نفتخام کشور موثرند. این مقاله با استفاده از رویکردی سیستمی، ابتدا به شناسایی متغیرهای فنی، اقتصادی، زمینشناختی و سیاسی تاثیرگذار پرداخته و سپس روابط علت و معلولی بین آنها را مورد بررسی قرار داده است. در نهایت یک مدل مفهومی که بخشهای اکتشاف، تولید و عرضه، فنآوری، تقاضا و قیمت، و درآمد و سرمایهگذاری را درنظر گرفته توسعه داده شده است. این مدل میتواند درکی سیستمی، جامع و مناسب را از تعاملات و روابط کلانی که منجر به وقوع سقف تولید نفتخام میشوند ایجاد کرده و از این دیدگاه میتواند برای فعالان حوزه نفت کشور به ویژه مدیران و سیاستگذاران مفید واقع گردد