بررسی و مقایسه ی وضعیت کنترل عفونت در کارکنان و بیماران بخش همودیالیز، قبل و بعد از آموزش

با در نظر گرفتن این که، در کشور ما بیش از 23 هزار بیمار تحت همودیالیز وجود دارند که تعداد آن ها نیز در حال افزایش است و این که، در استان ما آماری در مورد وضعیت رعایت بهداشت و کنترل عفونت در بخش همودیالیز وجود نداشت، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه ی رعایت استانداردهای کنترل عفونت در کارکنان و بیماران بخش همودیالیز بیمارستان الزهرای (س) اصفهان، قبل و بعد از آموزش، به انجام رسید.
در یک مطالعه ی تحلیلی آینده نگر از نوع Quasi experimental، ابتدا ارزیابی قبل از انجام مداخله روی کارکنان و بیماران در بخش دیالیز بیمارستان انجام گرفت؛ سپس، یک مداخله ی آموزشی دو ماهه و بعد، تکرار ارزیابی و مقایسه نتایج دو مرحله انجام شد. در این مطالعه، چهار موضوع رعایت شستشو یا ضد عفونی دست توسط کارکنان، انجام روش های آسپتیک توسط کارکنان، رعایت شستشوی محل تزریق در فیستول یا گرافت قبل از دیالیز توسط بیمار و رعایت استانداردهای کنترل عفونت از نظر ضدعفونی وسایل و تجهیزات در بخش دیالیز، بررسی شد.
قبل از مداخله، 6 نفر (1/46 درصد) از 13 پرستار، شستشو یا ضدعفونی دست و 8 پرستار، (5/61 درصد) روش های آسپتیک را رعایت می نمودند؛ 14 نفر (55/32 درصد) از 43 بیمار، قبل از دیالیز، شستشوی محل تزریق فیستول یا گرافت را رعایت می کردند؛ و ضدعفونی وسایل و تجهیزات توسط 10 نفر (9/76 درصد)از کارکنان رعایت می شد. بعد از مداخله، هر 13 پرستار (100 درصد) دست خود را قبل از دیالیز می شستند یا ضدعفونی می کردند و 12 نفر (3/92 درصد) نیز روش های آسپتیک را رعایت می نمودند؛ شستشوی محل تزریق در فیستول یا گرافت، قبل از انجام دیالیز، توسط 14 بیمار از 34 نفر (1/41 درصد) رعایت می شد؛ و کنترل عفونت از نظر ضدعفونی وسایل و تجهیزات توسط 12 نفر (3/92 درصد) از کارکنان انجام می گرفت. انجام آزمون های 2χ و دقیق Fisher نشان داد که رعایت شستشوی دست توسط پرستاران بعد از مداخله نسبت به قبل از آن اختلاف معنی دار پیدا کرده بود؛ ولی در موارد دیگر، تفاوت معنی دار بین قبل و بعد از مداخله مشاهده نشد (05/0 < P).
با توجه به یافته های حاصل از این پژوهش، نیاز به تاکید و تداوم آموزش برای کارکنان و نیز بیماران در بخش همودیالیز، به شدت احساس می شود. پیشنهاد می گردد، آموزش به طور مداوم و جدی به کارکنان و بیماران به صورت مدون و مستمر، همراه با پایش سطح علمی دقیق تر پرستاران، در دستور کار قرار گیرد.