ارزیابی مواجهه شغلی کارگران با سیلیس آزاد و گرد و غبار کل در کارگاه حفر تونل زیر زمینی متروی تهران خط 1

کارگران شاغل در صنایع ساختمانی از جمله کارگران معادن زیرزمینی و حفر تونل های شهری مانند مترو، به اقتضای شغلی در معرض خطر ابتلاء به بیماری سیلیکوزیس قرار دارند. این بیماری سخت و زیان آور در نتیجه استنشاق گرد و غبار حاوی سیلیس آزاد ایجاد می گردد. از جمله عوامل موثر بر ابتلاء کارگران ساختمانی به این بیماری مقدار سیلیس آزاد در گرد و غبار می باشد. براین اساس، در جهت تعیین حدود مجاز مواجهه شغلی گرد و غبار قابل استنشاق حاوی سیلیس، تعیین درصد سیلیس آزاد گرد و غبار قابل استنشاق ضروری است. هدف از این مطالعه توصیفی – تحلیلی مقطعی، تعیین میزان غلظت سیلیس آزاد و گرد و غبار کل در فرایند های مختلف احداث تونل متروی تهران خط یک ایستگاه قیطریه است.
در این پژوهش، میزان سیلیس آزاد و گرد و غبار کل هوای داخل تونل در حال احداث اندازگیری شد. نمونه برداری از گرد و غبار قابل استنشاق و کل، با استفاده از پمپ نمونه بردار و سیکلون انجام گرفت. تعیین مقدار گرد و غبار کل به روش وزن سنجی و تعیین مقدار سیلیس آزاد بر اساس روش NIOSH 7601انجام گرفت.
نتایج نشان داد که فرایند های حفاری وسیمان زنی، به ترتیب از بیش ترین (76/0±63/37 میلی گرم بر متر مکعب) و کم ترین (80/0 ± 88/9 میلی گرم بر متر مکعب) میزان تراکم گرد و غبار کل برخوردار می باشد. بیشترین میزان تراکم سیلیس آزاد گرد و غبار قابل استنشاق در فرایند حفاری 006/0 ± 407/0 میلی گرم بر متر مکعب و کم ترین میزان تراکم سیلیس آزاد گرد و غبار قابل استنشاق در فرایند آرماتور بندی برابر با 008/0± 110/0 میلی گرم بر متر مکعب مشاهده شد. در این راستا، بیش ترین و کم ترین میزان تراکم سیلیس آزاد در گرد و غبار کل نیز به ترتیب مربوط به فرایند های حفاری (39/0 ± 46/2 میلی گرم بر متر مکعب) و تخلیه (37/0 ± 60/1 میلی گرم بر متر مکعب) بود.
با مقایسه میانگین وزنی زمانی گرد و غبار قابل استنشاق در فرایند های مختلف احداث تونل با حدود مواجهه شغلی محاسبه شده بر اساس میزان سیلیس آزاد، اختلاف معنی داری مشاهده شد. بر این اساس، میزان تراکم گرد و غبار در تونل متروی تهران بالاتر از حدود مجاز مواجهه شغلی می باشد