رابطه دعا و فضایل اخلاقی از دیدگاه دین اسلام و عرفان

از ابتدای خلقت بشر تا کنون، در تمامی ادیان الهی و غیر الهی، انسان معتقد، در عابدانه ترین نقش عبودیت خویش در محضر معبود به عنصر عبادت و از آن میان در خالصانه ترین شکل آن به دعا رسیده است. سخن به گزاف نیست اگر دعا را لب بندگی بدانیم، چرا که در تعمقی عمیق یک دعای حقیقی و کامل، مشمول تمامی عناصر خلوص و ایمان است.
این مسئله که یک دعا کننده ی واقعی در حین این رویارویی با معبود خویش، تا چه حد با اخلاقیات و مسائل مربوط به کسب فضایل آن و خودسازی درگیر می شود و چه میزان، دعا باعث می شود داعی به رشد اخلاقی خویش بیافزاید و از طرف دیگر اینکه این رشد اخلاقی در رشد و تعالی محتوای دعای داعی تا چه اندازه تاثیر گذار است قابل تحلیل و بررسی می باشد.
دعا امری معنویست و انسان در برخورد با معنویات به چالش با خویشتن بر می خیزد.