بهینه سازی کاربری اراضی با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی دو هدفه در حوزه آبخیز آدینه مسجد شازند

افزایش تولید و سطح رفاه آبخیزنشینان توام با کاهش فرسایش خاک همیشه در محور برنامه های مدیریتی حوزه های آبخیز است. بهینه سازی کاربری اراضی یک استراتژی کارآمد در این زمینه می باشد که می تواند اهداف توسعه پایدار را محقق سازد. در این پژوهش، با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی و سامانه اطلاعات جغرافیایی، بهینه سازی کاربری اراضی در حوزه آبخیز آدینه مسجد شازند استان مرکزی به کمک نرم افزار Lingo 11.0 انجام شد. مدل برنامه ریزی خطی در سه سناریوی وضعیت فعلی، وضعیت اعمال مدیریت و وضعیت استاندارد، برای دو هدف افرایش درآمد و کاهش فرسایش خاک تعریف شد. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد که میزان فرسایش در وضعیت فعلی 27/1 درصد، در وضعیت اعمال مدیریت اراضی 69/18 درصد و در وضعیت استاندارد 93/26 درصد کاهش می یابد. همچنین، میزان درآمد خالص سالانه در وضعیت فعلی 56/18 درصد کاهش یافته؛ اما در وضعیت اعمال مدیریت اراضی 01/48 درصد و در وضعیت استاندارد 07/220 درصد افزایش دارد. با توجه به این که در سناریوی شرایط فعلی کاربری اراضی، ارزش وزنی کاهش فرسایش خاک (27/1 درصد) به مراتب بسیار کمتر از ارزش وزنی کاهش درآمد (56/18 درصد) است، لذا بهینه سازی کاربری اراضی در حوزه آبخیز مطالعاتی بدون اعمال مدیریت و یا استاندارد کردن اراضی با در نظر گرفتن هم زمان دو تابع هدف امکان پذیر نیست.