بررسی و رتبه بندی عوامل موثر بر تخریب مراتع استان گلستان

عرصه های منابع طبیعی به ویژه مراتع، بستر توسعه پایدار محیط زیست و پدیده های اکولوژیکی محسوب می شود، نقش تاثیرگذاری در زندگی دامداران به خصوص تغذیه دام آن ها دارند. عدم توجه بهره برداران به قوانین و مقررات بهره برداری از مراتع از یک طرف و کمبود کارشناس و محافظ از طرف دیگر، تخریب مراتع را در پی داشته است. بنابراین در همین راستا به منظور بررسی و اولویت بندی عوامل موثر بر تخریب مراتع استان گلستان، دیدگاه مبتنی بر تجربه کارشناسان منابع طبیعی، در نظر گرفته شد. برای جمع آوری اطلاعات در زمینه موضوعی تحقیق از ابزار پرسشنامه به همراه مصاحبه استفاده گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ(859/0) به دست آمد. در مجموع، 60 پرسشنامه به طور تصادفی از کارشناسان سطح استان تکمیل شده و پاسخ ها پس از استخراج و دسته بندی در محیط Excel، به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پاسخ های ارائه شده برای هر فاکتور را به صورت ضریب تغییرات بیان شده است و با توجه به آن اولویت-بندی صورت گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که نسبت های داده شده از جانب کارشناسان متفاوت بوده و بنابراین اولویت های ارائه شده نیز یکسان نیست. در برخی موارد نیز رتبه های تعیین شده در هر دو مرتع قشلاقی و ییلاقی از جانب کارشناسان یکسان در نظر گرفته شده است. در مجموع عوامل معیشتی و عوامل مدیریتی به ترتیب با میانگین 14/4 و 84/3 در مراتع قشلاقی و ییلاقی از نگاه کارشناسان عوامل موثرتری در کاهش و یا افزایش تخریب مراتع نسبت به سایر موارد دانسته شده اند. در مقابل عوامل طبیعی هم در مراتع قشلاقی و هم در مراتع ییلاقی به عنوان کمترین عامل تاثیرگذار معرفی شده است.