تغییرات مکانی و زمانی نفوذپذیری خاک متاثر از پخش سیلاب در جنوب دهلران

این پژوهش به منظور بررسی تغییرات نفوذپذیری خاک در اثر پخش سیلاب در سطح 42000 مترمربع از سال 1383 به مدت 4 سال آبی در جنوب دهلران اجرا شد. خاک از رده انتی سول ها بدون تکامل پروفیلی مشخص با میانگین بارندگی 2/235 میلی متر است. پس از انتخاب عرصه ها و محل شاهد، در 9 نقطه (هر کدام با 3 تکرار) در طول هر عرصه (به ابعاد طول 1400 متر و عرض 300 متر) اندازه گیری نفوذپذیری خاک (به روش استوانه های متحدالمرکز) انجام شد. افت سطح آب در استوانه مرکزی در فاصله های زمانی 1، 2، 3، 5، 10، 15، 20، 25 و 30 دقیقه ای با 3 تکرار تا ثابت شدن سرعت نفوذ ثبت و میزان نفوذ نهایی محاسبه شد. داده ها با استفاده از آزمون t و آزمون غیرپارامتری کراسکال والیس با نرم افزارهای SPSS و MSTAT تجزیه آماری شدند. نتایج نشان داد که در سال انتهایی اجرای طرح بین سه عرصه و همچنین شاهد در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین میانگین نفوذپذیری پایه در محل شاهد و در محل عرصه پخش سیلاب به ترتیب 0/18 و 6/13 سانتی متر در ساعت بود که نشان دهنده کاهشی نفوذپذیری در اثر پخش سیلاب بود. در عرصه های اول، دوم و سوم نسبت به شاهد به ترتیب 21، 1/23 و 4/17 درصد کاهش نفوذپذیری مشاهده شد. ماتریس همبستگی پارامترهای مورد اندازه گیری در برابر مقادیر نفوذپذیری نشان داد که از بین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، می توان روابط منطقی تری بین نفوذپذیری با درصد شن، سیلت و رس برقرار کرد. عواملی مانند نسبت جذبی سدیم (SAR) و قابلیت هدایت الکتریکی که بر پخشیدگی ذرات ریز خاک و در نتیجه کاهش نفوذپذیری دخالت دارند در محل مورد آزمایش با درصد کم رس و مقادیر فراوان شن تاثیری نداشت. در نتیجه کاهش نفوذپذیری خاک ناشی از افزایش درصد سیلت و رس بود.