جداسازی و شناسایی باکتری تولید کننده بیوسورفکتانت از جنس سودوموناس آئروژینوزا و بررسی اثرات ضد باکتریایی بیوسورفکتانت تولیدی در شرایط آزمایشگاهی

بیوسورفکتانت ها ترکیبات زیستی آمفی فیلیک به شکل خارج سلولی یا بخشی از غشاء های سلولی تولید شده به وسیله انواع میکروارگانیسم ها هستند که به علت استفاده از آن ها در صنایع مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردارند. بنابراین، هدف از این پژوهش شناسایی یک سویه باکتری از جنس سودوموناس آئروژینوزا تولید کننده بیوسورفکتانت بود. در این پژوهش، نمونه های مختلف از نفت، آب و خاک آلوده به نفت تهیه شدند. فعالیت همولیتیک، فعالیت امولسیفیه کنندگی و اندازه گیری کشش سطحی استفاده و سویه انتخابی به وسیله آزمایش های بیوشیمیایی شناسایی شدند. همچنین، ماهیت بیوسورفکتانت و اثرات ضد باکتریایی نیز برای سویه انتخابی بررسی شد. در این پژوهش، 88 سویه باکتریایی جداسازی شدند. از میان آن ها 24 سویه دارای فعالیت همولیتیک بودند که از میان آن ها 14 سویه فعالیت امولسیفیه کنندگی بالای70 درصد داشتند و در نهایت، از میان آن ها 4 سویه قادر به رساندن کشش سطحی به کمتر از 40 میلی نیوتن بر متر بودند. براساس آزمایش های بیوشیمیایی، یک سویه انتخابی در این پژوهش، به عنوان سودوموناس آئروژینوزا 83، شناسایی و انتخاب شد. نتایج بررسی ماهیت بیوسورفکتانت با کروماتوگرافی لایه نازک [i] مشخص شد که از نوع گلیکولیپیدی بود. همچنین، بیوسورفکتانت تولیدی سویه انتخابی دارای فعالیت ضد باکتریایی بر علیه 6 باکتری عفونت زا بودند. حساس ترین باکتری نسبت به تاثیر عصاره بیوسورفکتانت سودوموناس آئروژینوزا 83 و استافیلوکوکوس اورئوس و مقاوم ترین باکتری نسبت به این عصاره، پروتئوس میرابیلیس است. همچنین، نتایج حداقل غلظت مهارکنندگی [ii] و حداقل غلظت کشندگی [iii] نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی عصاره دررقت 63 و 125 میلی گرم بر میلی لیتر به ترتیب بر روی باکتری اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اپیدرمیس و استافیلوکوکوس اورئوس موثر بود. همچنین، حداقل غلظت کشندگی عصاره در رقت 63 و 125 میلی گرم بر میلی لیتر به ترتیب بر روی استافیلوکوکوس اپیدرمیس و استافیلوکوکوس اورئوس اثر داشت. سودوموناس آئروژینوزا قابلیت بالایی در کاهش کشش سطحی و بیوسورفکتانت استخراج شده از آن دارای اثرات ضدباکتریایی بالایی است. بنابراین، می توان گفت که این باکتری دارای پتانسیل فراوانی برای کاربرد های بیوتکنولوژی و زیست محیطی است.