ساختار و نحوه تشکیل پشته های تراورتن در منطقه آذرشهر، آذربایجان، شمال باختر ایران

تراورتن های نوع شکاف-پشته منطقه وسیعی در آذرشهر و بخش خاوری دریاچه ارومیه را پوشش می دهند که بخش هایی از آن هم اکنون نیز در حال تشکیل می باشند. تشکیل این نهشته ها در این منطقه از آذربایجان، فعال بودن گسل های منطقه را نشان می دهد. بررسی های انجام گرفته مشخص ساخت که این پشته ها در ابعاد وسیعی با درازای تا 2 کیلومتر و ارتفاع تا 150 متر در امتداد شکاف های کششی بیرون آمده و به دو حالت رگه ای و لایه ای تشکیل شده اند. فعالیت آتشفشانی جوان سهند در مجاورت پشته های تراورتن در تشکیل سیالات محلول کننده نهشته های کربناته منطقه با سن ژوراسیک و کرتاسه نقش اساسی داشته و آنها را با ترکیبات آهن دار رنگ آمیزی کرده است. میزان بارندگی در افزایش و یا کاهش آبدهی چشمه های تراورتن ساز، تاثیر داشته و این تاثیرات با وجود خاکهای قدیمی در بین لایه های تراورتن و تغییرات شیب آنها نمود یافته است. کشش های مداوم در منطقه با شکستگی های کششی که لایه های تراورتن را بریده اند، مشخص می گردد. امتداد شکاف ها در محدوده پشته های تراورتن ارتباط معنی داری با روند گسل های امتداد لغز فعال با راستای شمال باختر- جنوب خاور در منطقه دارند. تراورتن های رگه ای قائم در طرفین شکاف ها حاوی فیبرهای آراگونیت و کلسیت می باشند که عمود بر دیواره رگه ها رشد یافته اند. در این مطالعه امتداد فیبرها برای اندازه گیری جهت کشش در امتداد شکاف ها مورد استفاده قرار گرفتهاست تا آرایش جهت های کشش محلی در محدوده پشته های تراورتن مشخص گردد. نتایج ساختاری روشن می سازد که تراورتن های شکاف-پشته آذرشهر در حوضه کششی در محل پله شدگی گسل های فعال امتداد لغز شکل گرفته اند.