تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی بین نظریه ای بر فرایندهای شناختی و رفتاری ترک سیگار

مصرف دخانیات به عنوان یکی از عوامل اصلی افزایش دهنده بار بیماری ها در جهان محسوب می شود. ترک سیگار می تواند باعث پیشگیری از این مرگ و میرها شود. ولی میزان موفقیت در ترک سیگار زیاد نیست. الگوی بین نظریه ای، یکی از الگوهایی است که در آموزش سلامت با موفقیت جهت ترک سیگار بکار گرفته شده است. هدف این مطالعه تعیین تاثیر برنامه آموزشی بر مبنای الگوی بین نظریه ای بر فرایندهای شناختی و رفتاری ماندگاری ترک سیگار می باشد.

مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی و بر روی 110 نفر سیگاری که به طور تصادفی به دو گروه درمان و مقایسه تقسیم بندی شدند صورت پذیرفته است. ابزار گردآوری داده ها شامل مشخصات دموگرافیک، پرسشنامه استاندارد بر اساس سازه های الگوی بین نظریه ای شامل فرایندهای شناختی و رفتاری بود. برای گروه درمان 5 جلسه مداخله انجام و پس از 3و 6 ماه میزان ترک سیگاری سنجیده شد. داده ها از طریق آزمون آنالیز واریانس با تکرار مشاهدات، تی مستقل و آنالیز کوواریانس تجزیه تحلیل شد.

میانگین سنی افراد گروه درمان و مقایسه به ترتیب برابر 14/9 ±12/38 و 12/9 ±16/39 سال بود که اختلاف معنی داری نداشتند (322/0= p). در پیگیری 6 ماهه میانگین نمره فرایندهای شناختی در گروه ترک کرده و ترک نکرده به ترتیب 33/0±45/3 و 55/0±14/3 بود که با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند (014/0= p). همچنین میانگین نمره فرایندهای رفتاری در هر دو گروه به ترتیب برابر 18/0±48/4 و 74/0±73/2 بود که اختلاف معنی داری مشاهده شد (024/0= p).

میزان ماندگاری ترک سیگار در گروه درمان بیشتر از گروه مقایسه بود. پیشنهاد می گردد سازمان های مربوطه نسبت به آموزش جامعه و پایش و پیگیری فعال افرادی که تمایل به ترک سیگار دارند اقدام لازم به عمل آورند.