تاثیر رتبه ی تولد بر ویژگی های شخصیتی دانشجویان با استفاده از آزمون شخصیتی نئو

رتبه تولد یکی از مفاهیم مهم در حوزه ی شخصیت است که برای اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفی شد. به نظر آدلر و طرفداران رویکرد آدلر رتبه ی تولد تاثیر بسزایی در ساخت سبک زندگی دارد. رتبه ی تولد نسبت به سایر مفاهیم در نظریه ی آدلر پژوهش های بیشتری را برانگیخته است. برخی از این پژوهش ها تاییدکننده ی نظر آدلر مبنی بر تاثیر رتبه ی تولد در ساختار شخصیتی افراد بوده و برخی دیگر این نظر را رد و یا تاثیر آن را بسیار ناچیز گزارش نموده اند. همین تناقض در نتایج پژوهش ها سبب شده که این موضوع یعنی ترتیب تولد و تاثیر آن بر شخصیت بارها و بارها توسط پژوهشگران متعدد در جوامع گوناگون تکرار شود. بر اساس جست و جوهای محققان، در ایران پژوهش های بسیار اندکی در این زمینه انجام شده که هیچ کدام شخصیت را بر اساس ترتیب تولد مطالعه نکرده اند. هدف پژوهش حاضر اثبات تاثیرپذیری شخصیت افراد از محیط رشد و به ویژه از رتبه ی تولد آن ها بود. پژوهش حاضر، به عنوان یک پژوهش توصیفی از روش علی-مقایسه ای برای مقایسه ی اثرات سه رتبه ی تولد (اول، وسط و آخر) بر شخصیت استفاده کرده است. مهم ترین سوال تحقیق آن بود که آیا دانشجویان با رتبه های تولدی اول، وسط و آخر از نظر پنج شاخص و سی مقیاس آزمون نئو با هم تفاوت دارند. اعضای گروه نمونه، 75 نفر از دانشجویان دانشگاه های تهران بودند که به مقیاس سنجش ویژگی های شخصیتی نئو (240 سوالی) پاسخ دادند. تحلیل یافته ها از طریق تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) نشان داد که در سه شاخص انعطاف-پذیری، توافق و وجدانی بودن و در پانزده مقیاس پرخاشگری، افسردگی، کمرویی، گروه گرایی، هیجان خواهی، تخیل، زیباپسندی، احساسات، اعمال، عقاید، اعتماد، رک گویی، وظیفه شناسی، توفیق گرایی و خودکنترلی در آزمون نئو، بین میانگین های سه رتبه ی تولد تفاوت معناداری وجود دارد. این یافته با نظریه ی آدلر و پژوهش هایی که تاییدکننده ی اثر ترتیب تولد بر شخصیت بوده اند، همسو است.