تفکر تاملی؛ تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی

با وجود اینکه دوره های آموزشی زیادی با هدف ارتقاء تفکر تاملی اجرا می شوند، ابزارهای کاربردی برای سنجش و ارزیابی آن ها بسیار اندک هستند. پژوهش حاضر، با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تفکر تاملی، از روش-های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره جسته است تا ابزاری مناسب را برای استفاده در پژوهش های تربیتی فراهم سازد. نمونه، شامل 332 دانشجو (176 دختر و 156 پسر) بود که با روش نمونه گیری خوشه-ای چندمرحله ای از بین دانشگاه های تهران انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با تحلیل مولفه-های اصلی برای مقیاس تفکر تاملی، چهار عامل عمل عادتی، فهمیدن، تامل، و تفکر انتقادی را نشان داد که مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی بود. به منظور تعیین روایی این مقیاس از تحلیل عاملی تاییدی و برای بررسی اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، برازش قابل قبولی را برای ساختار چهار عاملی پیشنهاد شده، نشان دادند. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان دادند که مقیاس تفکر تاملی از اعتبار قابل قبولی برخوردار است. نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که مقیاس موردنظر می تواند به عنوان ابزاری روا و معتبر در سنجش تفکر تاملی دانشجویان مورد استفاده قرار گیرد.