بررسی اثر کاربرد مالچ کاه و کلش گندم بر هدررفت خاک و مواد آلی در اراضی دیم شیب دار

در مناطق خشک و نیمه خشک، بارش های جوی به صورت نامنظم و اغلب با شدت بیش تری اتفاق می افتد؛ این امر به خصوص در اراضی که در جهت شیب شخم خورده اند، منجر به تولید رسوب و هدررفت خاک می شود. در این گونه اراضی، اعمال روش های صحیح مدیریتی و به زراعی می تواند اثرات نامطلوب این فرآیند را کاهش دهد. در این بررسی، اثر دو تیمار کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش در کرت های استاندارد و در سه طبقه شیب 12-0، 20-12 و 40 –20 درصد با سه تکرار، جمعا به تعداد 18 کرت در قالب کرت های خرد شده در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی، مورد مقایسه قرار گرفتند. در تمامی کرت ها شخم موازی شیب، اعمال شد. در نیمی از آن ها کاه و کلش گندم به مقدار پنج تن در هکتار به صورت مالچ سطحی پاشیده شد. سپس بعد از هر بارندگی موثر، اقدام به اندازه گیری مقدار رسوب خارج شده از کرت ها شد. نتایج نشان داد که کاربرد مالچ، سبب کاهش 9/36، 8/10 و 4/55 برابری هدررفت خاک به ترتیب برای طبقه های شیب 12-0، 20-12 و 40–20 درصد نسبت به کرت های شاهد شده است. این مقادیر برای هدررفت مواد آلی در طبقه های شیب مذکور معادل 2/33، 1/7 و 4/29 برابر بوده است. نتیجه تجزیه و تحلیل آماری در محیط نرم افزار SAS نشان داد که اختلاف بین کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش از نظر تولید رسوب و هدررفت مواد آلی، در سطح پنج درصد معنی دار بود، اما بین میانگین رواناب در طبقه های مختلف شیب، اختلاف معنی داری وجود ندارد. این نتایج نشان می دهند که استفاده از مالچ کاه و کلش می تواند موجب افزایش نفوذ و کاهش هدررفت خاک شده و با جلوگیری از شسته شدن مواد آلی می تواند از کاهش حاصل خیزی در این گونه اراضی جلوگیری کند.