بهینه سازی تولید پلی فسفات توسط باسیلوس مگاتریوم سویه G11

پلی فسفات ها که دانه های ولوتین نیز نامیده می شوند، بسپارهای خطی از ارتوفسفات های اتصال یافته با پیوندهای پرانرژی فسفوانهیدریدی هستند که در باکتری ها، مخمرها، قارچ ها، گیاهان و جانوران مشاهده می شوند. این بسپار به طور کامل ایمن و غیرسمی است و کاربردهای متعددی در صنایع غذایی و دارویی دارد. در این تحقیق به علت اهمیت بالای این بسپارها در صنایع مختلف، چندین عامل مانند نوع منبع کربن، غلظت منبع کربن و غلظت فسفر برای افزایش تولید پلی فسفات در باسیلوس مگاتریوم سویه G11 مطالعه و بهینه شدند. این کار با تعیین مقدار فسفر حذف شده از محیط و میزان پلی فسفات ذخیره شده در سلول انجام شد. برای اثبات معنی دار بودن نتایج به دست آمده، از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک طرفه و توکی استفاده شد. رشد باسیلوس مگاتریوم در حضور سوکروز (جذب نوری 026/3) بهتر از گلوکز (جذب نوری 616/2) بود ولی فعالیت سلولی از لحاظ تولید پلی فسفات و حذف فسفر، در محیط گلوکز بیشتر و به ترتیب برابر با 033/0 گرم بر گرم وزن خشک توده سلولی و 61/1 گرم بر لیتر بود. به علاوه تولید پلی فسفات و حذف فسفر در راستای هم، با افزایش غلظت گلوکز محیط، کاهش یافتند. در بررسی اثر فسفر دو مرحله بالارونده و پائین رونده مشاهده شد. افزایش غلظت فسفر از 25/0 تا یک گرم بر لیتر موجب افزایش تولید پلی فسفات و حذف فسفر از محیط شد درحالی که افزایش بیشتر غلظت فسفر، یعنی از یک تا چهار گرم بر لیتر موجب کاهش آن ها شد. براساس اطلاعات به دست آمده از تحلیل واریانس یک طرفه و توکی، در کل اختلاف آماری معنی داری (01/0 P <) در تولید پلی فسفات و حذف فسفر از محیط در هر مرحله از بهینه سازی وجود داشت. در نهایت می توان گفت برای این سویه بهترین غلظت گلوکز و نمک دی پتاسیم فسفات برای تولید پلی فسفات به ترتیب برابر با 5 و 5/0 گرم بر لیتر است. مطابق با داده های به دست آمده، بهترین منبع کربن برای رشد و تکثیر سلول، بهترین منبع کربن برای تولید پلی فسفات و حذف فسفر از محیط نیست. از آنجایی که برای تولید پلی فسفات بین غلظت های 1، 2 و 5/0 گرم بر لیتر فسفر اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت در نتیجه برای صرفه جویی در مقدار مصرف فسفر و صنعتی بودن آن، 5/0 گرم بر لیتر بهترین غلظت فسفر برای تولید پلی فسفات است.