بررسی زبان شناختی به گویی در زبان فارسی

به گویی ابزار گفتمانی قدرتمندی است که برای تقویت و افزایش نزاکت اجتماعی و حفظ خود انگاره اجتماعی طرفین گفت و گو به کار می رود و سازگاری روابط بین فردی را آسان می کند. بیشتر واژه های به گویانه در زبان فارسی در حوزه مسائل مربوط به مرگ، مسائل جنسی، مواد زاید بدن، تبلیغات، ناتوانایی های جسمی، اعضای بدن، بیماری های روانی، مواد مخدر، ناسزاها و تجارت به کار می روند.
هدف پژوهش حاضر بررسی شیوه های ساخت به گویی ها و طبقه بندی آن ها در زبان فارسی است. در این مقاله می کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که به گویی ها در زبان فارسی از چه ابزار و سازوکارهای زبانی و شناختی بهره می برند؟ با توجه به تحلیل های صورت گرفته در این مقاله، در زبان فارسی، سه شیوه اصلی تغییر واجی، وام گیری واژگانی و ساخت های معنایی در جهت ساخت به گویی ها به کار می روند. در این پژوهش نشان می دهیم که ابزارهای زبانی به کار رفته در ساخت به گویی ها در زبان فارسی عبارت اند از تکرار شوندگی، حذف، وام گیری واژگانی، استلزام معنایی، استعاره، مجاز، تضاد معنایی، کم گفت، مبالغه، اطناب، رد خلف، واژه های مبهم، گسترش معنایی و عبارات اشاره ای.