اثربخشی نظام حل وفصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی

نظام حل وفصل اختلاف سازمان تجارت جهانی در نتیجه دور مذاکرات اروگوئه و استقرار سازمان تجارت جهانی به وجود آمد. مهم ترین اهداف تشکیل این سازمان ایجاد سازوکاری موثر برای حل وفصل دوستانه اختلافات، کاهش دامنه اقدامات یکجانبه و استفاده از سیستم چند جانبه حل وفصل اختلافات می باشد. در واقع، یکی از نقایص گات (موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت) 1947 عدم وجود یک روش منسجم حل وفصل اختلاف به صورت قضایی بوده است. این نقص در مذاکرات دور اروگوئه رفع شد و نظامی موثر و فراگیر برای حل وفصل اختلافات ایجاد شد. در این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که آیا نظام حل وفصل اختلاف در سازمان تجارت جهانی می تواند نقشی موثر در حل وفصل اختلافات تجاری ایفا کند یا خیر؟ در نهایت چنین نتیجه گرفته می شود که با توجه به دو ابزار اصلی استفاده از نظام حل وفصل اختلاف و نظارت بر اجرای آرا و احکام صادره، سازمان تجارت جهانی نقشی موثر در حل وفصل منصفانه اختلافات تجاری ایفا می کند. به عبارت دیگر، همه اعضای سازمان تجارت جهانی حق توسل به رکن حل اختلاف و اقامه دعوی در آن را دارند. از طرف دیگر، رکن حل اختلاف با صلاحیت اجباری خود در مرحله اجرای احکام وظیفه نظارت بر اجرای آرا و احکام را در سازمان تجارت جهانی و جلب رضایت دولت شاکی بر عهده دارد.