بررسی و مقایسه خصوصیات خاک شناسی و ریخت اقلیمی آبکندها، مطالعه موردی: حوزه های آبخیز زهره و مارون

خاک، یکی از مهمترین منابع طبیعی هر کشور است. اما فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه و سلامتی انسان به شمار می رود که آثار درون و برون منطقه ای گسترده ای دارد. در این بین، فرسایش آبکندی از اشکال پیشرفته و حاد فرسایش آبی است که دلالت بر تلفات خاک سطحی دارد. از این رو، هدف از پژوهش حاضر مقایسه ریخت اقلیمی و خاک شناسی آبکند های به وجود آمده در دو حوزه آبخیز (زهره و مارون) واقع شده در دو نوع از مهمترین سازندهای حساس به فرسایش (میشان و گچساران) بوده است. بر این اساس، با انجام مطالعات ستادی (تفسیر نقشه، عکس های هوایی و تصویر ماهواره ای)، میدانی (نقشه برداری، پیکه گذاری و نمونه برداری از خاک در فاصله های مختلف از سرآبکند) و آزمایشگاهی (آزمایش های فیزیکی و شیمیایی لازم)، مجموعه اطلاعات و داده ها در نرم افزار EXCELL به عنوان پایگاه اطلاعاتی جمع آوری گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها در دو منطقه نشان داد که تغییرات EC،ESP و SAR در سازند گچساران نسبت به سازند میشان بیشتر بوده است که نشاندهنده بالا بودن میزان املاح در خاک می باشد که باعث فرسایش پذیری بیشتر خاک در سازند گچساران شده است. این موضوع، باعث تفاوت در مورفولوژی آبکندهای منطقه گچساران نسبت به منطقه ی دهدشت شده است؛ به طوری که شکل پلان عمومی آبکند در منطقه ی دهدشت هم به صورت پنجه ای و هم خطی و در منطقه ی گچساران (دژ سلیمان و دریلا) غالبا به صورت پنجه ای بوده و خطی دیده نشده است، همچنین پلان عمومی راس آبکند در منطقه ی گچساران و دهدشت به ترتیب غار مانند و دارای پوشش گیاهی میباشد. نتایج پایداری خاکدانه ها نیز نشان داد که لایه بالایی خاک در هر دو منطقه غالبا در کلاس هفت (متورم) میباشد و لایه های زیرین در کلاس یک (پراکندگی کامل) واقع شده اند.