ارزیابی کارآیی مدل Dong برای تعیین قابلیت خطر آتش سوزی در جنگل های زرین آباد نکا، استان مازندران

وقوع آتش سوزی های مکرر در جنگل های شمال کشور طی سال های اخیر لزوم پژوهش هایی را به منظور پیش بینی آتش سوزی های آینده در این جنگل-ها اجتناب ناپذیر می کند. برای انجام این تحقیق ابتدا نقشه توپوگرافی 1:25000 جنگل های زرین آباد نکا زمین مرجع شد. سپس مدل رقومی ارتفاع منطقه با اندازه پیکسل 30 متر از نقشه ژئورفرنس شده تهیه و با استفاده از آن، نقشه های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا بدست آمدند. نقشه تراکم پوشش گیاهی و مناطق مسکونی (روستاها) منطقه از شرکت سهامی نکاچوب تهیه و در GIS رقومی شد. کلیه جاده ها با استفاده از دستگاه موقعیت یاب جهانی (GPS) برداشت شده و نقشه آنها تهیه شد. سپس در اطراف جاده ها و روستاها در نقشه های مذکور به ترتیب حاشیه های 200 متری و 500 متری در نظر گرفته شد. تمام لایه-های رقومی با توجه به مدل Dong طبقه بندی شدند. از روی هم گذاری تمام نقشه ها در محیط GIS و وزن دهی به هر فاکتور با استفاده از مدل مذکور، نقشه قابلیت آتش سوزی منطقه در پنج طبقه تهیه شد. با در دست داشتن داده های واقعی از آتش سوزی های گذشته از طریق نمونه برداری زمینی با دستگاه موقعیت یاب جهانی، نقشه این مناطق تهیه شد. سپس این نقشه با نقشه قابلیت آتش سوزی منطقه روی هم گذاری شد. نتایج نشان داد که تقریبا 40 درصد از محدوده مناطق آتش سوزی های گذشته در نقاطی قرار گرفته اند که قابلیت بسیار زیاد یا زیادی برای آتش سوزی دارند که نشان دهنده اعتبار متوسط مدل مورد استفاده است. بنابراین در ادامه، اصلاح مدل مذکور انجام شد و وزن لایه ها براساس اهمیت آنها در منطقه مورد مطالعه تغییر یافت و مدلی جدید ارائه شد. نقشه قابلیت جدید براساس مدل اصلاحی مجددا تهیه شده و با نقشه مناطق آتش سوزی گذشته روی هم گذاری شد. نتایج نشان داد که تقریبا 80 درصد از محدوده مناطق آتش سوزی های گذشته در نقاطی قرار گرفته اند که قابلیت بسیار زیاد یا زیادی برای آتش سوزی دارند که نشان دهنده اعتبار قابل توجه مدل اصلاح شده برای منطقه مورد مطالعه است. به نظر می رسد که از این الگو بتوان برای مناطق جنگلی دیگر شمال کشور نیز برحسب موقعیت مکانی حوضه های آبخیز استفاده کرد.