بررسی اثر تنش خشکی و گونه های میکوریزا بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه، میزان کلروفیل و ترکیبات بیوشیمیایی آفتابگردان

به منظور بررسی اثرات دو گونه قارچ میکوریزایی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه، میزان کلروفیل، فلورسانس کلروفیل و مقادیر کربوهیدرات و پرولین در گیاه آفتابگردان (رقم آلستر) تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل 90 (شاهد)، 70 و 50 درصد رطوبت ظرفیت زراعی خاک مزرعه به عنوان عامل اصلی و دو گونه قارچ میکوریزایی شامل شاهد یا بدون تلقیح، Glumus mossea و Glumus etanicatum به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت داشت و سبب کاهش آنها گردید. میزان کاهش عملکرد دانه در بالاترین سطح خشکی نبست به تیمار شاهد معادل 07/15 درصد بود. استفاده از قارچ میکوریزایی هر چند سبب افزایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت شد، اما این افزایش از لحاظ آماری معنی دار نبود. تیمار خشکی سبب افزایش مقادیر کربوهیدرات و پرولین در برگهای گیاه گردید و به صورت معنی داری منجر به کاهش وزن طبق، قطر طبق، تعداد دانه پر در طبق و وزن هزار دانه شد. در این آزمایش استفاده از گونه های میکوریزایی تنها تاثیر معنی دار بر میزان پرولین موجود در برگ، قطر طبق، تعداد کل دانه ها در طبق و وزن هزار دانه داشت. اثر متقابل تنش خشکی و گونه های میکوریزایی نیز تنها بر وزن طبق و تعداد دانه-های پوک در طبق معنی دار بودند. در بالاترین سطح تنش خشکی، استفاده از گونه میکوریزایی Glumus mossea از بیشترین تاثیر بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخوردار بود.