تاثیر خصوصیات رشدی علف های هرز چاودار (Secale cereale) و خردل وحشی (Sinapis arvensis) بر افت عملکرد گندم (Triticum aestivm L.)

پژوهش حاضر به صورت دو آزمایش فاکتوریل مجزا در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. یکی از فاکتورها در هر دو آزمایش، ارقام گندم الوند و سایسون با تراکم ثابت450 بوته در مترمربع بود. فاکتور دوم در آزمایش اول، تراکم علف هرز چاودار به میزان 0، 20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع و در آزمایش دوم، تراکم علف هرز خردل وحشی به مقدار 0، 8، 16، 24 و 32 بوته در مترمربع بود. با افزایش تراکم چاودار و خردل وحشی شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی و سرعت رشد محصول، دوام شاخص سطح برگ و دوام ماده خشک علف های هرز افزایش یافت. در هریک از سطوح تراکمی، تمامی صفات یاد شده گونه های هرز در تداخل با رقم سایسون بیشتر از رقم الوند بود. ارتفاع علف هرز چاودار وحشی در رقابت با هر دو رقم تغییر نکرد. اما، ارتفاع خردل وحشی در تداخل با الوند بیشتر از رقابت با سایسون بود. هرچند رقم سایسون در شرایط عدم تداخل از نظر صفات دوام شاخص سطح برگ، دوام ماده خشک و عملکرد دانه نسبت به رقم الوند برتری معنی داری داشت. اما در شرایط تداخل با هر دو گونه هرز، این صفات در رقم سایسون بیشتر از الوند تحت تاثیر رقابت قرار گرفت. ارتفاع رقم سایسون در شرایط تداخل با هر دو گونه هرز کاهش یافت. اما ارتفاع رقم الوند در شرایط تداخل افزایش نشان داد. صفات حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر سرعت رشد محصول، ماده خشک تولیدی، دوام شاخص سطح برگ و دوام ماده خشک ارقام گندم با عملکرد دانه، همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. در مقابل، مقدار صفات یاد شده در دو گونه علف هرز مورد بررسی، همبستگی منفی قوی با عملکرد دانه دو رقم گندم داشت. به طور کلی رقم الوند در تداخل با هر دو گونه هرز در مقایسه با سایسون واکنش بهتری نشان داد و برای کشت در مزارع آلوده به علف های هرز مورد بررسی، توصیه می شود.