بررسی تنوع در کتان زراعی (Linum usitatissimum L) بر اساس صفات مورفولوژیکی و نشانگر مولکولی RAPD

تنوع زیستی، از مهمترین عوامل در بقا و اصلاح گونه ها می باشد. در این تحقیق به منظور بررسی روابط ژنتیکی و مورفولوژیکی، 10 واریته از کتان زراعی با استفاده از 13 آغازگر RAPD و 13 صفت مورفولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفت. از 169 باند قابل تکثیر و قابل شمارش، 87 باند (51 درصد) چند شکل بودند. میانگین تعداد باندهای چند شکل برای هر آغازگر 6/6 بود. دامنه ضریب تشابه ژنتیکی در بین واریته ها از 67/0 تا 86/0 با میانگین ضریب PIC (16/0) متغیر بود. بیشترین میزان ضریب PIC با مقدار 29/0 و 28/0 به ترتیب از آغازگرهای OPD-03 وOPA-06 به دست آمد. دندروگرام با استفاده از نرم افزار 02/2 NTSYSpc رسم و 6 خوشه اصلی به دست آمد. در بخش مورفولوژیکی، 13 صفت مختلف ارزیابی و مقایسه شدند. هر دو نشانگر مولکولی و مورفولوژیکی درجه بالایی از تنوع ژنتیکی را در بین واریته های مورد مطالعه نشان دادند. نتایج بدست آمده نشان داد که واریته های 2-97، 5-97، 24-97 و 25-97 بیشترین فاصله ژنتیکی را با دیگر واریته ها داشتندکه می توان از این موضوع در برنامه های اصلاح گونه-های کتان زراعی استفاده کرد. همچنین واریته های 24-97، 25-97 و5-97 دارای بالاترین میزان عملکرد دانه در بین ژنوتیپ ها بودند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مارکر RAPD ابزاری مناسب به منظور بررسی تنوع و روابط ژنتیکی در بین واریته های مختلف کتان زراعی می باشد.