بررسی سیر سوگواره ای شکست ابرمرد در دو چکامه از بیاتی و اخوان ثالث

عبدالوهاب بیاتی (1926- 1999) از نامدارترین سرایندگان پیشگام شعر نو عربی در عصر حاضر است که بهویژه در متن فاخر سوگ- سرودهی «موت الإسکندر المقدونی» از دفتر «الموت فی الحیاه» به طرح سیر سوگوارهای شکست ابرمرد معاصر عراقی در هیئت اسکندر مقدونی پرداخته است. در ادبیات معاصر فارسی نیز مهدی اخوان ثالث (1307- 1369) در سراسر داستانوارهی بشکوه «قصهی شهر سنگستان» از دفتر «از این اوستا» در بزرگداشتی آیینی، تراژدی شکست ابرمرد اساطیری ایران یا همان شهریار شهر سنگستان را بازمیگوید.
این جستار طی خوانش تطبیقی دو سروده، به تبیین الگوی سوگوارهای عبدالوهاب بیاتی و مهدی اخوان ثالث در تصویر «شکست ابرمرد» پرداخته و کوشیده است تا همگانی ها و ناهمسانی های این دو غمنامه را در چگونگی روایت شکست قهرمان بازنماید؛ برای دستیابی به این هدف، نگارنده پس از گذری کوتاه بر زندگی و آثار پدیدآورندگان دو متن، در آغاز، عناصر مطرح دو سوگ- سروده را با تاکید بر طرح داستانی و سازه های آن، تصویر ابرمرد و اندیشه و بینش او مورد توجه قرار داده و در ادامه، برای برابریابی سازه های سیر سوگوارهای آنها به تحلیل گفتار دو متن، سبک، لحن و تکنیک و واکنش روانی روایتشنو میپردازد و در بخش پایانی، رویکرد فرجامشناسانه و پیشگویانهی راوی را به تماشا مینشیند؛ برآیند نهایی پژوهش حاضر، بهرهگیری دو پدیدآور از عناصر برجستهی هر دو گونهی تراژدی و داستان است که در راستای تبیین روشن آرمان جاودانگی نهفته در ضمیر خودآگاه با ترسیم نگاره های مرگ و نیستی در سیری سوگوارانه، نسبتا موفق بوده است.