تاثیر خشکه دارها بر تنوع گونه ای و فراوانی تجدیدحیات طبیعی درختان در اکوسیستمهای طبیعی جنگلهای گیلان

آینده جنگلهای طبیعی وابسته به تجدید حیات درختان آن است. در این تحقیق تاثیر درختان سرپاخشک (خشکه دارها) بر تنوع گونه ای و فراوانی تجدید حیات در جنگلهای سری دو طرح جنگل داری ناو اسالم گیلان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تعداد 32 درخت سرپای کاملا خشک شده که قطر برابر سینه آنها بیشتر از 50 سانتیمتر بود انتخاب و متغیرهای تعداد، گونه و مراحل رویشی تجدید حیات (نهال، شل و خال) در قطعه نمونه دایره ای شکل 10 آری با مرکزیت این خشکه دارها برداشت شد. همچنین سطح روشنه ایجاد شده به وسیله خشکه دارها و درجه پوسیدگی آنها نیز اندازه گیری و تعیین شد. در فاصله 50 متری از هر خشکه دار و با تاج پوشش مشابه، همان متغیرها در نمونه هایی با مرکزیت درختان سالم با قطر و گونه مشابه و در همان شکل و سطح برداشت شد. در هر قطعه نمونه فراوانی و تنوع گونه ای با استفاده از شاخص تنوع شانون وینر، شاخص یکنواختی پایلو و شاخص غنای گونه ای منهنیک برای کل تجدید حیات و برای هر مرحله رویشی به دست آمد. میانگینهای فراوانی و شاخصهای تنوع به دست آمده از هر جامعه آماری از طریق تجزیه واریانس و آزمون t مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که فراوانی و تنوع گونه ای تجدید حیات استقرار یافته در مجاورت خشکه دارها بیشتر بوده و این تفاوتها از لحاظ آماری در سطح 01/0=a معنی دار است. تفاوت در مقدار شاخص تنوع به علت بیشتر بودن مقدار غنای گونه ای در قطعه نمونه های دارای خشکه دار نسبت به قطعه نمونه های شاهد است. بیشتر بودن فراوانی و تنوع تجدید حیات در مجاورت خشکه دارها در نتیجه استقرار و رشد تعداد و گونه های بیشتر بذرهای درختان مادری است. خشکه دارهای با درجه روشنه متوسط (50 تا 113 مترمربع) بیشتر از سایر روشنه ها در استقرار و تنوع گونه ای تجدید حیات موثر بودند. همچنین خشکه دارهای با پوسیدگی درجه3 بیشترین فراوانی و خشکه دارهای با پوسیدگی درجه2 بیشترین تنوع گونه ای تجدید حیات را در مجاورت خود داشتند. خشکه دارها علاوه بر ایجاد حفره در تاج پوشش و افزایش تدریجی نور رسیده به کف جنگل در فراهم نمودن شرایط و منابع مناسب استقرار و رشد بذور درختان مختلف تاثیر مثبت داشته اند. با نگه داشتن خشکه دارها به تعداد مناسب و در اندازه ها و گونه های مختلف در داخل جنگلهای طبیعی می توان به تجدید حیات و پایداری این اکوسیستمها کمک نمود.