واسنجی خودکار دو مدل بارش - رواناب تانک و SIMHYD با استفاده از الگوریتم ژنتیک

شبیه سازی روابط بارش- رواناب کانون اصلی توجه تحقیقات هیدرولوژی در دهه های گذشته بوده و مدل های زیادی برای این منظور پیشنهاد شده است. انتخاب مدل به هدف از مدل سازی و اطلاعات در دسترس بستگی دارد. در این مطالعه، عملکرد نسبی دو مدل یکپارچه و مفهومی تانک[1] و SIMHYD مقایسه شد. در هر دو مدل ذکرشده محدوده تغییرات پارامترها زیاد است؛ در نتیجه، استفاده از روش سعی و خطا برای بهینه سازی پارامترها مشکل و وقت گیر است. بنابراین، واسنجی این دو مدل به صورت خودکار و با استفاده از الگوریتم ژنتیک[2] در حوزه آبخیز چهل چای، از زیرحوزه های حوزه آبخیز گرگان رود، انجام گرفت. برای واسنجی و اعتبارسنجی خودکار به ترتیب از داده های روزانه دبی در دوره زمانی 1992 1996و دوره زمانی 2002 2005 استفاده شد. نتایج این مطالعه با استفاده از شاخص های آماری ضریب ناش- ساتکلیف و RMSE[3] تجزیه و تحلیل شد. این ضرایب برای دوره واسنجی مدل تانک به ترتیب 599/0 و 821/0 و برای دوره اعتبارسنجی به ترتیب 566/0و 522/0است. همچنین، این ضرایب برای دوره واسنجی مدل SIMHYD به ترتیب 602/0و 819/0 و برای دوره اعتبارسنجی آن به ترتیب 617/0 و 490/0 محاسبه شد. نتایج آماری و گرافیکی دو مدل نشان می دهد که کارایی مدل SIMHYD از مدل تانک بهتر است.