شبه وند شدگی

دستوری شدگی، فرآیند تکوین اجزاء نقشی از اجزاء واژگانی است. از آنجا که اجزاء نقشی، مفاهیمی بسیار کلی و انتزاعی دارند، تغییر در معنا، یکی از مهم ترین عوامل موثر در این فرایند قلمداد می گردد. بسیاری از متخصصین دستوری شدگی بر این باورند که تغییر معنا در دستوری شدگی از نوع تغییر استعاری است؛ بدین معنا که کلمات با معنای عینی برای بازنمون مفاهیم انتزاعی به کار گرفته می شوند. چنین تحولی در معنا، براساس تغییر حوزه های مفهومی، از جمله زمان، مکان، شخص، شی ء و کیفیت صورت می گیرد. مفهوم سازی حوزه های انتزاعی بر اساس حوزه های عینی به ایجاد صورت های زبانی جدید برای بیان مفاهیم دستوری می انجا مد. در این مقاله سعی داریم نشان دهیم که در ساخت بعضی از کلمات مرکب، اجزاء واژگانی با تغییر استعاری در معنا، عملکردی شبیه به وندها از خود به نمایش می گذارند؛ بدین معنا که با انتزاعی تر شدن به وسیله بسط استعاری، ویژگی های مخصوص وندها، چون زایایی و پیش بینی پذیری را کسب می کنند. در این تغییر ما با نوعی گذار از حوزه واژگان به حوزه دستور روبرو هستیم. به عبارت دیگر فرایند دستوری شدگی موجب تغییر عنصر واژگانی و تبدیل آن به عناصر شبه وند می شود.