بررسی تطبیقی دیدگاه های نقدی نیمایوشیج و نازک الملائکه

طی یک قرن گذشته، شعر و ادبیات کهن فارسی و عربی، با تفکرات تازه و پویای منتقدان و شاعران نوگرا، روحی دو باره یافت و از قالب خشکیده خویش بیرون آمد. نیما یوشیج و نازک ملائکه شاعر عراقی، با خلق ایده های نقدی تازه در مورد شعر و ادب، نقشی بسیار برجسته در این زمینه ایفا نمودند. نقطه ی مشترک دیدگاه نقدی این دو ناقد و شاعر برجسته، تکیه بر میراث گذشته به منظور خلق ادبیاتی نو و متناسب با زندگی امروزی بود، لذا آن دو، هیچ گاه در صدد نفی شعر و ادب قدیم نبودند، بلکه آن را پایه اصلی نظرات نقدی خود به منظور ایجاد دگرگونی در آن قرار دادند. اما در کنار این وجه مشترک، آنها تفاوت هایی نیز با هم داشتند، به طوری که می توان گفت: دامنه ی نوگرایی در دیدگاه های نقدی نیما بسیار عمیق تر و گسترده تر از نازک ملائکه بود، به باور او، شاعر باید زبان کلاسیک را به طور بنیادی متحول نماید و تعابیری نو بیافریند، چنان که خود وی در شعرش در این مسیر حرکت کرد، اما ملائکه در این زمینه با احتیاط بیشتر قدم بر می داشت. او بر این عقیده بود که شاعر نباید قواعد و مقرارت زبان فصیح را در هم بشکند، و بر خلاف هنجارهای معمول زبان، تعبیراتی غریب و تازه پدید آورد. تفاوت دیگر در نظرات نقدی آنها، مربوط به رسالت شاعر و کارکردهای شعر بود. در دیدگاه نقدی نیما، شعر باید در خدمت مردم، دردها و رنج های آنها باشد، اما ملائکه، دعوت به اجتماعی نمودن شعر را نمی پذیرد وآن را محدود کننده شاعر به شمار می آورد. او غالبا شعر را وسیله ای برای توصیف دغدغه های فردی و پناه گاهی برای بیان غم و رنج درونی شاعر قلمداد می کند. آثار شعری باقیمانده از هر دو شاعر، تحقق عینی دیدگاه های نقدی آنان را نشان می دهد.