«ماهیت علم» و آموزش علوم تجربی: تحلیل محتوای کتاب-درسی علوم تجربی پایه سوم راهنمایی

علی رغم تاکید بر ماهیت علم به عنوان هدف اساسی آموزش علوم، تاکید متون درسی و معلمان بر به خاطرسپردن و انتقال حقایق علمی است. به دلیل وابستگی معلمان، به کتاب درسی ضروری است کتاب درسی نگاه دقیقی از ماهیت علم ارائه کند. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب درسی علوم براساس ماهیت علم و تعیین میزان پرداختن به مولفه های ماهیت علم درآن است. کتاب درسی علوم تجربی سوم راهنمایی به عنوان نمونه و مقوله های ماهیت علم به عنوان ابزار تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان داد بخش های مختلف کتاب درسی علوم به ابعاد مختلف ماهیت علم به طور متوازن نپرداخته است، بیشترین میزان توجه مربوط به مقوله علم به منزله مجموعه ی دانش (41%) و علم به منزله پژوهش (39%) است. به دو مقوله ی دیگر یعنی علم به عنوان روش تفکر و تعامل علم با فناوری و جامعه هر کدام حدود 10 درصد و در مجموع 19 درصد پرداخته شده است که نشان از این امر دارد که دانش-آموزان با علم بیش از همه به عنوان مجموعه ای از دانش ها روبه رو می شوند و چندان دور از انتظار نیست که نتوان انتظار تفکر، نوآوری و فعالیت فناورانه از آن ها داشت.