انتخاب مدل تبدیل مناسب برای روش سزیم 137 در مطالعات فرسایش و رسوب در نهشته های لسی شمال شرق ایران

فرسایش آبی به عنوان یکی از عوامل موثر بر تخریب خاک به شمار می آید. برای محاسبه فرسایش خاک تقریبی مدل های تجربی و نظری زیادی توسعه یافته اند. سزیم 137 در مطالعات فرسایش خاک در بسیاری از مناطق مختلف جهان، به عنوان یک فناوری جدید و دقیق استفاده می شود. ضرورت استفاده از این فناوری، انتخاب و استفاده از مدل تبدیل مناسب برای برآورد بهتر میزان فرسایش و رسوب است. به دلیل کمبود منابع فارسی در زمینه مدل های تبدیل روش سزیم 137 و سایر رادیونوکلوئیدها، هدف از این مقاله معرفی مدل های تبدیل و مقایسه آن ها به منظور شناخت بهتر آن هاست. بدین منظور در این تحقیق برای تعیین میزان فرسایش/ رسوب برای مناطق کشاورزی از مدل های تبدیل نسبی، توازن جرمی I و توازن جرمی II و برای مناطق غیر کشاورزی از مدل های تبدیل توزیع نیمرخ و پخش و انتقال استفاده شد. پس از اجرای مدل های تبدیل، نتایج حاکی از آن است که در مناطق کشاورزی، مدل توازن جرمی I بیشترین تخمین و مدل توازن جرمی II کمترین تخمین را داشته اند، درحالی که در مناطق غیر کشاورزی مدل توزیع نیمرخ نسبت به مدل پخش و انتقال برآورد بیشتری داشته است. این در حالی است که میزان نرخ تحویل رسوب در هر سه مدل کشاورزی، کاملا مشابه و در مدل های غیر کشاورزی، 16 درصد تفاوت دارد. در کل، مدل نسبی و توزیع نیمرخ با توجه به درصد تغییرات کمتر، پارامترهای مورد نیاز کمتر و نرخ تحویل رسوب مشابه مدل های دیگر به ترتیب در مناطق کشاورزی و غیر کشاورزی در منطقه مورد مطالعه اولویت دارد.