بررسی قابلیت توسعه گونه در حال انقراض سرخدار در استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (پژوهش موردی: ذخیره گاه پونه آرام استان گلستان)

سرخدار از گونه های بومی سوزنی برگ ایران و جزو گونه های در حال انقراض است. این گونه در گذشته گستره وسیعی را دربر گرفته ولی هم اکنون در مناطق محدودی دیده می شود. به دلیل حمایت از این گونه دارویی انجام بررسی های بیشتری از جنبه های پراکنش مکانی و امکان توسعه کاشت آن ضروریست. هدف از انجام این پژوهش تطبیق خواهش های اکولوژیک این گونه با خصوصیات اکولوژیک منطقه مورد پژوهش در استان گلستان به منظور مکان یابی و تعیین مناطق مستعد کاشت بوده است. بدین منظور از روش های ارزیابی چند معیاره مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. طی این فرایند ابتدا شاخص های طبیعی مورد نیاز و تاثیرگذار در رشد گونه سرخدار (ارتفاع، شیب، جهت شیب، سنگ شناسی، رطوبت نسبی هوا، بارش، دما، تیپ خاک، پوشش گیاهی، تراکم تاج پوشش) در قالب 10 شاخص تعیین و پس از مشخص شدن وزن آنها، سرانجام نقشه نهایی مناطق مناسب کاشت گونه سرخدار براساس مدل ارزیابی چند معیاره (Multi Criteria Evaluation) تهیه گردید. براساس یافته های تحقیق، در روش ارزیابی چند معیاره، از کل مساحت 30554 هکتاری محدوده مورد پژوهش حدود 2482 هکتار از اراضی دارای توان بسیار خوب و 10982 هکتار دارای توان خوب و 10909 هکتار دارای توان متوسط و 6181 هکتار فاقد توان رویشگاهی جهت کاشت گونه سرخدار برآورد گردید. با استفاده از نتایج این تحقیق می توان مناطق مستعد حضور گونه سرخدار را مشخص و در آینده نسبت به انجام برنامه ای مدون جهت تسهیل کاشت آن در مناطق جنگلی شمال اقدام کرد.