کاربرد نظریه رفتار برنامه ریزی شده برای پیش بینی رفتار های ایمن رانندگی در رانندگان کامیون

تصادفات جاده ای یکی از علل مهم مرگ ومیر و ناتوانی جسمی در جهان است. هدف این مطالعه پیش بینی رفتارهای ایمن رانندگی در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده در رانندگان کامیون پایانه بار شهر بندرعباس بود.
این مطالعه مقطعی بر روی 240 نفر از رانندگان کامیون مراجعه کننده به پایانه بار بندرعباس در بهار سال 92 به روش نمونه گیری آسان انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای با ویژگی های جمعیت شناختی و سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده و پرسشنامه رفتار رانندگی منچستر بود. به منظور پیش بینی رفتارهای ایمن رانندگی در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده شد.
میانگین سن رانندگان مورد بررسی 38/3 سال با انحراف معیار 9/8 بود. رانندگان به طور میانگین 13/8 سال سابقه رانندگی با کامیون داشتند. تجزیه وتحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که نگرش و کنترل رفتاری درک شده، پیش بینی کننده قصد انجام رفتارهای ایمن رانندگی می باشند (R2=./21 F=21، p<./001). رانندگانی که نگرش مثبت و کنترل رفتاری درک شده بالاتری داشتند، احتمال قصد انجام رفتارهای ایمن تر رانندگی بیشتر بود. تجزیه وتحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که قصد انجام رفتارهای ایمن رانندگی و کنترل رفتاری درک شده، پیش بینی کننده رفتارهای ایمن در رانندگی است (R2=./15 F=21، p<./001). رانندگانی که قصد بالاتر و کنترل رفتاری درک شده بیشتری داشتند، احتمال انجام رفتارهای ایمن رانندگی در آن ها بیشتر بود.
نگرش و کنترل رفتاری درک شده، پیش بینی کننده رفتارهای ایمن است. لذا طراحی برنامه های مداخله ای بر پایه ارتقاء نگرش و کنترل رفتاری درک شده در رانندگان توصیه می شود.