تاثیر اندوده سطحی بر فرسایش بین شیاری در شیب و شدت بارندگی مختلف در شرایط آزمایشگاهی

پیامدفرسایش بین شیاری در هدر رفت خاک و عناصر غذایی به خصوص در اراضی کشاورزی بسیار قابل توجه است. از این رو شناخت دقیق عوامل موثر بر آن ضروری است. یکی از این عوامل اندوده سطحی است که بیش تر در نواحی خشک و نیمه خشک رایج است.تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر اندوده سطحی بر فرسایش پذیری بین شیاری (Ki) صورت گرفت. به این منظور دو خاک لومی شنی (S1) و لومی رسی (S2) از منطقه ایلخچی و یک خاک رسی (S3) از منطقه کلیبر با کاربری زراعی انتخاب شدند. بعد از اندازه گیری ویژگی های شیمیایی و فیزیکی خاک، آزمایش شبیه سازی باران با اعمال چهارشدت بارندگی 21، 38، 50 و 81 میلی متر بر ساعت در سه شیب 5، 15 و 25 درصدروی هر خاک انجام گرفت. در هر ترکیبی از شیب و شدت بارش، زمان (tlim) رسیدن به سرعت نفوذ نهایی اندازه گیری وشاخص اندوده سطحی نسبی (RSI) محاسبه شد. نتایج نشان داد که خاک S1 با داشتن RSI برابر با 23/2 و tlim برابر با 6 دقیقه، به عنوان خاک حساس به تشکیل اندوده سطحی و خاک S3 با داشتن RSI برابر با 9/8 و tlim برابر با 102 دقیقه به عنوان خاک مقاوم یا با حساسیت کم به تشکیل اندوده سطحی هستند. بررسی فرضKi ثابت در شیب ها و شدت های بارندگی مختلف نشان داد که در خاک های S2 و S3 تفاوت معنی داری بین Ki در شیب های مختلف وجود ندارد. به بیان دیگر فرض Ki ثابت درست بود. اما در خاک S1 که بسیار حساس به تشکیل اندوده سطحی بود، تفاوت معنی داری (درسطح احتمال 1 %) بین Ki در شیب های مختلف مشاهده شد. اما بین Kiها در شدت بارش های مختلف تفاوت معنی داری در هیچ کدام از خاک ها مشاهده نشد.