تاثیر شوری و دما بر جوانه زنی بذر گیاه وسمه (Indigofera tinctoria)

وسمه (Indigofera tinctoria) گیاه ناشناخته ای است که اخیرا به دلیل خصوصیات دارویی- صنعتی آن مورد توجه قرار گرفته است. اطلاعات کمی در مورد اثرات دما و شوری بر جوانه زنی بذر گیاه وسمه وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر دما و شوری بر جوانه زنی وسمه بود. به همین منظور دو آزمایش مجزا در سال 1390 در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود انجام شد. در آزمایش اول تیمارها شامل دماهای مختلف 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد، و آزمایش دوم شامل 6 سطح شوری{صفر (شاهد)، 2، 3، 4، 5 و 6 دسی زیمنس بر متر} از منبع کلریدسدیم در نظر گرفته شد. برای تعیین درصد جوانه زنی نسبت به زمان و نیز زمان تا 50 درصد جوانه زنی از توابع دندان مانند، دو تکه ای، بتا و درجه ی دوم استفاده شد. برای انتخاب مدل برتر از میان مدل های مختلف شاخص هایی همچون پارامترهای معادله ی رگرسیون خطی، ضریب تبیین (R2)، ضریب همبستگی و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSD) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین مدل برای توصیف سرعت جوانه زنی بذر نسبت به زمان و نیز زمان تا 50 درصد جوانه زنی تابع دوتکه ای است. براساس این مدل مقدار دمای پایه، مطلوب و سقف برای جوانه زنی به ترتیب 27/10، 26/28 و 50/39 درجه سانتی گراد به دست آمد. در این بررسی، روز بیولوژیک (تعداد روز موردنیاز برای جوانه زنی تحت شرایط دمای مطلوب یا به عبارت دیگر حداقل تعداد روز از آبنوشی تا جوانه زنی) 21/1 بود. کاربرد سطح شوری کم (2 دسی زیمنس بر متر) موجب افزایش درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و کاهش وزن ریشه چه وسمه شد. با افزایش شوری درصد جوانه زنی و رشد ریشه چه کاهش یافت. همچنین، سطوح بالای شوری سبب کاهش بیشتر رشد ریشه چه نسبت به ساقه چه شد.