بررسی اثر حفاظتی گیاهان بوته ای از گیاهان زیراشکوب در برابر چرای دام

بوته های مرتعی ممکن است گونه های گیاهی زیر اشکوب خود را در برابر چرای دام محافظت کنند، که به این پدیده تسهیل مکانیکی گویند. اثر تسهیل بوته ها ممکن است تحت تاثیر شدت بهره برداری از مرتع قرار گیرد. در یک عملیات میدانی، تسهیل مکانیکی بوته ها در سه منطقه چرای شدید، چرای متوسط، و قرق در مراتع خشک کاخک گناباد، در بهار و تابستان 1390، مقایسه شد. در هر یک از حالت های چرا، بیست عدد ترانسکت خطی در دامنه ها و شیب های مختلف مستقر شد. تولید علوفه به روش قطع و توزین در پلات های زوجی در زیر اشکوب بوته های پرستار و فضای باز مجاور آن ها اندازه گیری شد. در منطقه قرق تولید علوفه در زیر اشکوب بوته های پرستار برابر با تولید فضای باز بود، در حالی که در منطقه چرای شدید و متوسط تولید علوفه در زیراشکوب بوته های پرستار بیشتر بود. این نتایج نشان می دهد که تسهیل مکانیکی بوته های پرستار با افزایش شدت چرا زیاد می شود. همچنین، تاثیر تسهیل مکانیکی بر فرم رویشی گونه های زیراشکوب متفاوت است. در منطقه قرق بیشترین تسهیل مکانیکی بر پهن برگان یک ساله بود، در حالی که در منطقه چرای شدید بیشترین تسهیل بر گندمیان چند ساله بود. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بوته های مرتعی نقش مهمی در حفظ گیاهان علوفه ای زیراشکوب در شرایط چرای شدید دام دارند.