تعیین کسر آبشویی باغ های پسته شمال اردکان با استفاده ترکیبی از تعیین گر جبهه رطوبتی و القاءگر الکترومغناطیس

کسرآبشویی (LF)، یکی از پارامترهای کلیدی در مدیریت آبیاری اراضی شور محسوب می شود که اندازه گیری و پهنه بندی مقادیر واقعی آن مشکل و پرهزینه است. در این تحقیق که در 62 هکتار از باغات پسته اردکان در غرب استان یزد و در سال 1391 انجام شده است، با استفاده تلفیقی از دستگاه های تعیین گر جبهه رطوبتی (WFD) و القاءگر الکترومغناطیس (EM38) اقدام به تهیه نقشه کسر آبشوئی شده است. بدین منظور ابتدا دستگاه WFD در 24 نقطه از منطقه مطالعاتی نصب و با جمع آوری زه آب عبوری از ناحیه ریشه، ویژگی های شیمیائی زه آب (میزان کاتیون ها و آنیون ها، هدایت الکتریکی) و همچنین کسر آبشویی این نقاط تعیین شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. با نمونه برداری از خاک این نقاط و تعیین شوری عصاره اشباع (ECe)، ارتباط بین شوری خاک و کسر آبشوئی به صورت رابطهLF=f(ECe) مشخص شد. به طور همزمان از القاءگر الکترومغناطیس (EM38) استفاده شد و نقشه شوری خاک منطقه مطالعاتی تهیه گردید. با اعمال معادله مذکور بر نقشه شوری خاک، نقشه کسر آبشوئی منطقه مطالعاتی ترسیم و سپس تفسیر گردید. تجزیه شیمیائی نمونه ها نشان داد که همانند آب آبیاری، یون های غالب زه آب خروجی از ناحیه ریشه، یون های سدیم و کلر با مقادیر نسبی 6/71 و 6/74 درصد می باشند. همچنین مشخص گردید که بین شوری خاک و جزء آبشوئی ارتباط آماری معنی داری وجود داشته (R2=0.67 و RMSE=0.054) و می تواند نقشه کسر آبشوئی را با دقت قابل قبول تهیه کند. نتایج نشان داد که کسر آبشویی در شمال، شمال شرقی، جنوب شرقی و جنوب غربی منطقه مطالعاتی کمتر و در جنوب و مرکز آن بیشتر بوده است. نقشه مذکور که منعکس کننده مدیریت آبیاری در منطقه مطالعاتی است، می تواند در برنامه ریزی و بهبود مدیریت های فعلی آبیاری در باغات پسته منطقه مطالعاتی مورد استفاده قرار گیرد.